Hepimizin birden fazla durum karşısında gerilimle başa çıkamadığımız vakit içinder oldu. Başa çıkamadığımız durumlarda bir daha en hayli etkilenen stresör durumlarda nasıl davranacağını bilemeyen çocuklar ve ergenler oldu. Çocuklar anne babalarının yaşadığı hislerden hayli etkilenirler. Çocuklar adeta his süngeri üzeredir siz gerilimle nasıl başa çıkabilirseniz onlar da o biçimde başa çıkar. Bu yazımda çocuklar ve gençlerde gerilimle başa çıkma formlarından bahsedeceğim.
Stres sözünü günlük hayatta çoğunlukla kullanırız. Gerek fizikî gerekse ruhsal ve toplumsal açıdan olabilen zorlanma durumlarını içerir. Büyüme ve gelişimi sırasında çocuklar ailelerinin ve ailelerinin ortasında bulunduğu toplumsal etrafın yaşadığı, tüm gerilimlerden etkilenirler. Büyüme ve gelişimleri sırasında çocuklar bir epey gerilim etkeni ile karşılaşır. Yeni bir kardeşin doğumu, okula başlama, ana baba tavrı içindeki farklılıklar, hastalıklar, anne babanın ekonomik durumlarında bozulmalar üzere sayılabilecek bir epey etken vardır. Ayrıyeten kendi fizikî rahatsızlıkları ve aile bireyleri içindeki bağlantıların bir kararı olarak da gerilim doğabilir. Şunu bilmek gerekir ki çocuklarda gerilime yol açan durumlar erişkinlerden farklıdır.
Stres durumu çocuklarda şöyle yansır:
Çocuk kendisini zorlayan bir durum karşısında çoğunlukla bundan evvelki gelişim düzebir daha iner. Örn: Aslında annesinden başka yatan bir çocuk geceleri annesi ile yatmak isteyebilir yada geceleri altını ıslatmaya başlayabilir. Bu çeşit davranış formülleri çoklukla “şımarıklık” olarak değerlendirilebiliyor. Şımarıklığın bilakis çocuk başa çıkamadığı durumlarda regresyon(gerileme) yaşayabiliyor.
Ayrıca gerilim durumlarında çocuklarda yersiz ağlamalar, gece kaygıları, okul endişeleri okulda başarısızlık, kaka tutma, kronik kabızlık, güvensizlik, yalnızlık hissi, çabuk sonlanmalar, ters davranışlar gelişebilir. Bu çeşit değişiklikleri farketmek çocuğunu tanıyan ebeveyn için güç değildir.
Bu tıp durumlarda çocuklara uygun yaklaşım hali sergilemek ve gerilimin kaynağına inmek gerekiyor.
Çocuklara ait sorun tahlilinde kimi vakit sıradan bir tavır değişikliği, değerli bir davranış bozukluğunun tahlilini sağlayabiliyor. Çocuklar onların problemleri üzerinde çalıştığınızı fark ettikleri an bile değişime katkı verebilirler. Bunun için sorunun isminin konması birinci adım. Tahlil için bir ortak plan yapılmalı ve uygulamaya konmalıdır. Ebeveynlerin çocuklarının hislerini her seferinde anlaması çocuğa yaşadığı olumsuz hisler sürecinde uygun gelecektir.
Ebeveynlerin güzel bir gözlemci olmaları ve çocuklarının davranışlarındaki farklılıkları ve değişimleri yeterli gözlemlemeleri gerekmektedir. Gerekirse uzman dayanağı almak bu süreci uygun yönetme ismine katkı sağlayacaktır.
Çocukluk ve ergenlik periyodunda ruhsal sağlamlılık geliştirmiş bir birey yetişkinlik periyotlarında gerilimli ömür olayları ile daha akılcı ve tesirli başa çıkma halleri geliştirme hünerine sahip olabilir. Ruhsal sağlamlılık geliştirme öğrenilebilen bir tekniktir ve ömür uzunluğu değişen şartlara uyarlanabilir.
Uzman Klinik Psikolog/Aile Danışmanı
Buse Baltalılar Yerkesen
Okumaya devam et...
Stres sözünü günlük hayatta çoğunlukla kullanırız. Gerek fizikî gerekse ruhsal ve toplumsal açıdan olabilen zorlanma durumlarını içerir. Büyüme ve gelişimi sırasında çocuklar ailelerinin ve ailelerinin ortasında bulunduğu toplumsal etrafın yaşadığı, tüm gerilimlerden etkilenirler. Büyüme ve gelişimleri sırasında çocuklar bir epey gerilim etkeni ile karşılaşır. Yeni bir kardeşin doğumu, okula başlama, ana baba tavrı içindeki farklılıklar, hastalıklar, anne babanın ekonomik durumlarında bozulmalar üzere sayılabilecek bir epey etken vardır. Ayrıyeten kendi fizikî rahatsızlıkları ve aile bireyleri içindeki bağlantıların bir kararı olarak da gerilim doğabilir. Şunu bilmek gerekir ki çocuklarda gerilime yol açan durumlar erişkinlerden farklıdır.
Stres durumu çocuklarda şöyle yansır:
Çocuk kendisini zorlayan bir durum karşısında çoğunlukla bundan evvelki gelişim düzebir daha iner. Örn: Aslında annesinden başka yatan bir çocuk geceleri annesi ile yatmak isteyebilir yada geceleri altını ıslatmaya başlayabilir. Bu çeşit davranış formülleri çoklukla “şımarıklık” olarak değerlendirilebiliyor. Şımarıklığın bilakis çocuk başa çıkamadığı durumlarda regresyon(gerileme) yaşayabiliyor.
Ayrıca gerilim durumlarında çocuklarda yersiz ağlamalar, gece kaygıları, okul endişeleri okulda başarısızlık, kaka tutma, kronik kabızlık, güvensizlik, yalnızlık hissi, çabuk sonlanmalar, ters davranışlar gelişebilir. Bu çeşit değişiklikleri farketmek çocuğunu tanıyan ebeveyn için güç değildir.
Bu tıp durumlarda çocuklara uygun yaklaşım hali sergilemek ve gerilimin kaynağına inmek gerekiyor.
Çocuklara ait sorun tahlilinde kimi vakit sıradan bir tavır değişikliği, değerli bir davranış bozukluğunun tahlilini sağlayabiliyor. Çocuklar onların problemleri üzerinde çalıştığınızı fark ettikleri an bile değişime katkı verebilirler. Bunun için sorunun isminin konması birinci adım. Tahlil için bir ortak plan yapılmalı ve uygulamaya konmalıdır. Ebeveynlerin çocuklarının hislerini her seferinde anlaması çocuğa yaşadığı olumsuz hisler sürecinde uygun gelecektir.
Ebeveynlerin güzel bir gözlemci olmaları ve çocuklarının davranışlarındaki farklılıkları ve değişimleri yeterli gözlemlemeleri gerekmektedir. Gerekirse uzman dayanağı almak bu süreci uygun yönetme ismine katkı sağlayacaktır.
Çocukluk ve ergenlik periyodunda ruhsal sağlamlılık geliştirmiş bir birey yetişkinlik periyotlarında gerilimli ömür olayları ile daha akılcı ve tesirli başa çıkma halleri geliştirme hünerine sahip olabilir. Ruhsal sağlamlılık geliştirme öğrenilebilen bir tekniktir ve ömür uzunluğu değişen şartlara uyarlanabilir.
Uzman Klinik Psikolog/Aile Danışmanı
Buse Baltalılar Yerkesen
Okumaya devam et...