Oyun bağımlılığı, zihinsel olarak her daim oyunu düşünme, günlük işleri aksatma, toplumsal, ailesel, akademik yaşantıyı negatif etkileme ve buna karşın oyuna devam etme, oyundan kopamamaya ve oyundan engellendiğinde tepkisel davranışlar göstermeye, çatışma, oyun oynamadığında mahrumluk belirtileri gösterme halinde açıklanmaktadır. Literatürde insan ve teknoloji bağı ile ilgili durumlar geçmişten günümüze pek epeyce biçimde ele alınmıştır. Çok teknoloji kullanması kompulsif, patolojik, sıkıntılı ve bağımlı üzere tabirler ile açıklanarak, birbirlerinin yerine kullanılmış tabirler olmuştur. Birinci defa 1995 yılında Goldberg husus bağımlılığı kriterlerini yenileyerek ‘internet bağımlılığı bozuklu’ terimini birinci defa kullanmıştır. İnternet bağımlılığı terimi altında sorunlu çevrimiçi erkinlikler yer almaktadır; bunlar çevrimiçi alışveriş, kumar, oyun, toplumsal medya vb.
Bireyler tabiatı gereği oyun oynama isteği ile doğarlar. Oyun kavramı beşerle bütünleşen ve beşere soyut düşünme hünerini katan, insanı özgür kılan bir fiildir. Ayrıyeten oyun oynama hedefsizce tabiatıyla ortaya çıkan ve bireyi keyifli eden bir faatiyettir (Yağbasan ve Şener, 2019). Geçmişten günümüze değişen teknolojinin gelişimiyle oyun oynama dijital boyuta geçmiş ve oyun hareketinin dijital boyuta geçmesi ile oyun bağımlılığı gelişmiştir. Dünya sıhhat örgütü ve Amerikan Psikiyatri Birliği oyun bağımlılığını ruhsal bir rahatsızlık olarak tanımlamıştır. Alanyazın da yapılan çalışmalar dünyada dijital oyun için harcanan vaktin gün geçtikçe daha da arttığını vurgulamaktadır.
Oyun Bağımlılığında Belirtiler
Oyun Bağımlılığının belirtileri; besbellilik, tolerans geliştirme, nüksetme, mahrumluk belirtileri gösterme, ruh hali değişkenliği ve çatışmadır. Tolerans; bireyin oyun oynama ve oyunla ilgili faaliyetlerdeki sarf ettiği süreyi arttırmaya ihtiyaç duymasıdır. Besbellilik; oyunun kişinin hayatının merkezinde olması, niyet ve hareketlerin daima oyun odaklı olmasını tanımlar. Nüksetme kişinin oyun oynama faaliyetini denetim altına aldıktan daha sonra davranışın bir daha ortaya çıkması durumudur. Mahrumluk belirtisi oyun oynanamadığında yahut ansızın oyun oynamayı azalttığında bireyde ortaya çıkan reaksiyon ve hislerdir. Ruh hali değişikliği oyun oynamayla gelişen heyecan, rahatlama üzere ruhsal değişikliklerdir. Çatışma oyun oynama kararında ortaya çıkan fonksiyonellik kaybı, bakılırsavleri erteleme kararı hayatında oluşturduğu olumsuzluklardır.
Oyun bağımlılığı tanısı olan oyuncuların gösterdiği belirtiler; Ömürlerinde oyun birinci öncelikli sıradadır,
Oyunlarla ve oyun ile ilgili müddet konusunda palavra söyleme, Oyun oynadığını toplumsal etrafından saklama, Şayet oyun oynamasına müddet kısıtlaması getirilirse, buna karşı gelirler, Oyun dışı her faaliyete karşı isteksizlik, Toplumsal hayattan kopma, Oyunu bırakma teşebbüslerinde başarısızlık, Oyunun hayatında bir kaçış olması, Oyun oynadığı için çeşitli aksilikler yaşaması ve farkındalığı bulunmasına karşın oyunu bırakamama. Oyun bağımlılığı sadece DSM’te değil, ICD-11’de de ‘bağımlılık yapan davranışların niçin
olduğu bozukluk çatısı altında’ ‘oyun oynama bozukluğu’ olarak ele alınmıştır.
Oyun Bağımlılığında Komobid Tanılar
Oyun bağımlılığının niçinleri epey karmaşıktır. Bir yahut birden çok niye oyun bağımlılığının tetiklenmesinde ve bağımlılığına sebep olabilir. Oyun bağımlılığının niçinlerini içsel ve dışsal olarak iki alt faktör kümesinde ele alabiliriz. İçsel faktörler; düşük benlik hürmeti, öz düzenleme problemleri, oyun oynama motivasyonu, yapısal ve işlevsel nörobiyolojik anormallikler, depresyon, DEHB, toplumsal fobi üzere komorbid hastalıklar olarak ele alınabilir. Dışsal faktörleri ise ebeveyn sıkıntıları, olumsuz rol modeller, ihmal, aile içi şiddet, ilişkisel sıkıntılar, toplumsal yalnızlık, oyunun kendisine ilişkin faktörler olarak sıralayabiliriz.
Oyun bağımlılığı gençlerde sağlıklı hayat belirtileri için gerekli olan uyku faktörünü olumsuz etkilemektedir. Ergenler fazla oyun oynamak ismine uykusuz kalmaktadır ve uykusuzluk DEHB belirtilerine emsal belirtileri göstermektedir. Oyun sebebi ile uykusuzluk yaşayan ergenlerin bir kısmında DEHB olduğu kanısı oluşmaktadır. Lakin bu gençlerde DEHB tanısı değil, sadece oyun bağımlılığı görülmektedir. DEHB ile oyun bağımlılığının komorbid olduğu durumlar olduğu üzere bu üzere durumlarda çoğunlukla karşılaşılan durumlardandır. Ek olarak yapılan çalışmalarda oyun bağımlılığının psikiyatrik komorbidite içindeki münasebetinde 24 çalışmanın derlemesi OB ve depresyon, anksiyete, DEHB, toplumsal fibi/ anksiyete ve obsesif kompulsif belirtiler içinde manalı bağlantısını tespit etmiştir. Dahası toplumsal anksiyetesi olan bireylerin ve günlük hayatta kendini düzgün söz edemediğin düşünenlerin oyun bağımlılığına daha yatkın olabilecekleri konusunda risk faktörü taşıdıkları bildirilmiştir
Okumaya devam et...
Bireyler tabiatı gereği oyun oynama isteği ile doğarlar. Oyun kavramı beşerle bütünleşen ve beşere soyut düşünme hünerini katan, insanı özgür kılan bir fiildir. Ayrıyeten oyun oynama hedefsizce tabiatıyla ortaya çıkan ve bireyi keyifli eden bir faatiyettir (Yağbasan ve Şener, 2019). Geçmişten günümüze değişen teknolojinin gelişimiyle oyun oynama dijital boyuta geçmiş ve oyun hareketinin dijital boyuta geçmesi ile oyun bağımlılığı gelişmiştir. Dünya sıhhat örgütü ve Amerikan Psikiyatri Birliği oyun bağımlılığını ruhsal bir rahatsızlık olarak tanımlamıştır. Alanyazın da yapılan çalışmalar dünyada dijital oyun için harcanan vaktin gün geçtikçe daha da arttığını vurgulamaktadır.
Oyun Bağımlılığında Belirtiler
Oyun Bağımlılığının belirtileri; besbellilik, tolerans geliştirme, nüksetme, mahrumluk belirtileri gösterme, ruh hali değişkenliği ve çatışmadır. Tolerans; bireyin oyun oynama ve oyunla ilgili faaliyetlerdeki sarf ettiği süreyi arttırmaya ihtiyaç duymasıdır. Besbellilik; oyunun kişinin hayatının merkezinde olması, niyet ve hareketlerin daima oyun odaklı olmasını tanımlar. Nüksetme kişinin oyun oynama faaliyetini denetim altına aldıktan daha sonra davranışın bir daha ortaya çıkması durumudur. Mahrumluk belirtisi oyun oynanamadığında yahut ansızın oyun oynamayı azalttığında bireyde ortaya çıkan reaksiyon ve hislerdir. Ruh hali değişikliği oyun oynamayla gelişen heyecan, rahatlama üzere ruhsal değişikliklerdir. Çatışma oyun oynama kararında ortaya çıkan fonksiyonellik kaybı, bakılırsavleri erteleme kararı hayatında oluşturduğu olumsuzluklardır.
Oyun bağımlılığı tanısı olan oyuncuların gösterdiği belirtiler; Ömürlerinde oyun birinci öncelikli sıradadır,
Oyunlarla ve oyun ile ilgili müddet konusunda palavra söyleme, Oyun oynadığını toplumsal etrafından saklama, Şayet oyun oynamasına müddet kısıtlaması getirilirse, buna karşı gelirler, Oyun dışı her faaliyete karşı isteksizlik, Toplumsal hayattan kopma, Oyunu bırakma teşebbüslerinde başarısızlık, Oyunun hayatında bir kaçış olması, Oyun oynadığı için çeşitli aksilikler yaşaması ve farkındalığı bulunmasına karşın oyunu bırakamama. Oyun bağımlılığı sadece DSM’te değil, ICD-11’de de ‘bağımlılık yapan davranışların niçin
olduğu bozukluk çatısı altında’ ‘oyun oynama bozukluğu’ olarak ele alınmıştır.
Oyun Bağımlılığında Komobid Tanılar
Oyun bağımlılığının niçinleri epey karmaşıktır. Bir yahut birden çok niye oyun bağımlılığının tetiklenmesinde ve bağımlılığına sebep olabilir. Oyun bağımlılığının niçinlerini içsel ve dışsal olarak iki alt faktör kümesinde ele alabiliriz. İçsel faktörler; düşük benlik hürmeti, öz düzenleme problemleri, oyun oynama motivasyonu, yapısal ve işlevsel nörobiyolojik anormallikler, depresyon, DEHB, toplumsal fobi üzere komorbid hastalıklar olarak ele alınabilir. Dışsal faktörleri ise ebeveyn sıkıntıları, olumsuz rol modeller, ihmal, aile içi şiddet, ilişkisel sıkıntılar, toplumsal yalnızlık, oyunun kendisine ilişkin faktörler olarak sıralayabiliriz.
Oyun bağımlılığı gençlerde sağlıklı hayat belirtileri için gerekli olan uyku faktörünü olumsuz etkilemektedir. Ergenler fazla oyun oynamak ismine uykusuz kalmaktadır ve uykusuzluk DEHB belirtilerine emsal belirtileri göstermektedir. Oyun sebebi ile uykusuzluk yaşayan ergenlerin bir kısmında DEHB olduğu kanısı oluşmaktadır. Lakin bu gençlerde DEHB tanısı değil, sadece oyun bağımlılığı görülmektedir. DEHB ile oyun bağımlılığının komorbid olduğu durumlar olduğu üzere bu üzere durumlarda çoğunlukla karşılaşılan durumlardandır. Ek olarak yapılan çalışmalarda oyun bağımlılığının psikiyatrik komorbidite içindeki münasebetinde 24 çalışmanın derlemesi OB ve depresyon, anksiyete, DEHB, toplumsal fibi/ anksiyete ve obsesif kompulsif belirtiler içinde manalı bağlantısını tespit etmiştir. Dahası toplumsal anksiyetesi olan bireylerin ve günlük hayatta kendini düzgün söz edemediğin düşünenlerin oyun bağımlılığına daha yatkın olabilecekleri konusunda risk faktörü taşıdıkları bildirilmiştir
Okumaya devam et...