DUYGUSAL AÇLIK
Beslenme, biyolojik ihtiyaçla birlikte psikoloji ile de ilgilidir. Duygusal yeme; yalnızlık, gerilim, depresyon, anksiyete üzere olumsuz hisler karşısında olağandan daha fazla yemek yemeye niye olan bir yeme bozukluğudur. Duygusal açlıkta; açlık hissi, öğün vakti ya da gereklilik olduğu için değil yalnızca öfke, korku, gerilim, depresyon üzere hislere karşılık olarak besin tüketilir. Duygusal açlıkla birlikte tıkınırcasına yeme bozukluğu da çoğunlukla görülür. Can düşüncesi durumu da genel olarak iştahın artması ve daha epey besin tüketilmesiyle sonuçlanır. Duygusal açlık sırasında şeker ve yağ içeriği yüksek olan besinler daha fazla tüketilmektedir. Karbonhidrat tükettikten daha sonra his durumunda güzelleşmeler olmaktadır. Fizyolojik olarak açlık var ise, diyet yaparken kendinizi aç bırakıyor ve kısıtlayıcı besleniyorsanız kan şekeriniz düşer ve mideniz kazınır. Bu durumda yemek yemeniz olağandır. Olumsuz hisler içerisindeyken tok olmanıza yahut yemek yemiş olmanıza karşın besin alımına yöneliyorsanız duygusal açlıktan bahsedebiliriz.
Fizikî açlığın belirtileri bedende kademeli olarak ortaya çıkarken duygusal açlık bir anda ortaya çıkar. Kişi fizikî açlık sırasında küçük bir kesim besin ile açlığını erteleyebilirken duygusal açlıkta dilek edilen besini ertelemeden o an tüketme gereksinimi hisseder. Şayet, kişi duygusal boşluğu doldurmak için besin tüketiyorsa tok olsa dahi yemeye devam eder. Hislerin denetimini sağlamak için besin tüketen bu bireyler yemek yerken kendilerini âlâ hissederken bir süre daha sonra suçluluk hissedip bu döngüyü tekrar ederler. Lakin fizyolojik açlıkta bu suçluluk hissi yaşanmaz. Bunun yanında yalnızlık duygusu ile duygusal yeme iç içedir. Kişi hayatındaki boşluğu doldurmak emeliyle daima besinlere yönelip kilo alabilir bunun ardından özgüvenin azalmasıyla birlikte toplumdan çekilme, toplumsal faaliyetlerde azalmalar görülebilir. Bunun kararında birey daha da yalnızlaştıkça daha fazla yemeğe
gereksinim duyar, yalnızlık da bu kısır döngüyü tetikler. “Comfort food” dediğimiz bireye nazaran farklılık gösterebilen ancak genel olarak karbonhidrat
oranı ve kalorisi yüksek yiyecekler olumsuz hisleri bastırarak kendimizi âlâ hissetmemizi sağlar. Kişi duygusal açlık anlarında bu besinlere yönelir ve birinci etapta rahatlamış hissetse de aslında bu sıradan karbonhidratlı besinler kan şekerini apansız yükseltir, gerilimi tetikler. Olumsuz hislere karşı süratlice tıkınırcasına yeme durumu gösterdikten daha sonra kendinize kızıyorsanız bu kısır döngüden çıkmak için aşağıdaki metotları uygulayabilirsiniz.
Duygusal yeme durumunda farkındalıkla hareket edebilmek için kendinize birtakım sorular sorabilir hatta yazarak not alabilirsiniz. Şayet yemek istiyorsanız kendinize “gerçekten aç mıyım?” diye sorun. Açlık düzeyinize 0-10 ortası bir puan verin ve kendinize en son ne vakit yemek yediğinizi sorun. Yemekten daha sonra 3-4 saat geçtiyse fizyolojik açlık ihtimali mevcuttur. Fizikî olarak açlığınız var ise sağlıklı bir öğün ile karnınızı doyurmak kâfi olacaktır. Karnınız tok fakat kendinizi yeterli hissetmek için canınız kek, çikolata, cips üzere karbonhidrat ya da şekerli besinler istiyorsa durup kendinize “ şu anda nasıl hissediyorum, aslında neye gereksinimim var?” diye sorun.
Cevabınız “kendimi stresli/kaygılı/yalnız/kızgın hissediyorum” ise bu hislerinizi, ne yediğinizi, yemektilk evvel ve daha sonra ne hissettiğinizi/düşündüğünüzü not alın. Yemek yeme yerine dikkatinizi öteki bir alana çevirin. Duygusal açlık fark edildiğinde kendinize düzgün gelen (müzik, yürüyüş gibi) aktivitelerle bu davranışın önüne geçebilirsiniz. Tüm bunların farkına varabilmek için kendinizi yargılamadan gözlemlemeniz gerekmektedir. Yakınınızda abur cubur üzere sıhhatsiz ve kalorili besinleri bulundurmak yerine sağlıklı alternatifler bulundurmak faydalı olacaktır. Kendinize yasaklar koymayın. Yasaklar koyup kısıtlanmış hissetmek duygusal yeme atağını tetikleyebilir.
Okumaya devam et...
Beslenme, biyolojik ihtiyaçla birlikte psikoloji ile de ilgilidir. Duygusal yeme; yalnızlık, gerilim, depresyon, anksiyete üzere olumsuz hisler karşısında olağandan daha fazla yemek yemeye niye olan bir yeme bozukluğudur. Duygusal açlıkta; açlık hissi, öğün vakti ya da gereklilik olduğu için değil yalnızca öfke, korku, gerilim, depresyon üzere hislere karşılık olarak besin tüketilir. Duygusal açlıkla birlikte tıkınırcasına yeme bozukluğu da çoğunlukla görülür. Can düşüncesi durumu da genel olarak iştahın artması ve daha epey besin tüketilmesiyle sonuçlanır. Duygusal açlık sırasında şeker ve yağ içeriği yüksek olan besinler daha fazla tüketilmektedir. Karbonhidrat tükettikten daha sonra his durumunda güzelleşmeler olmaktadır. Fizyolojik olarak açlık var ise, diyet yaparken kendinizi aç bırakıyor ve kısıtlayıcı besleniyorsanız kan şekeriniz düşer ve mideniz kazınır. Bu durumda yemek yemeniz olağandır. Olumsuz hisler içerisindeyken tok olmanıza yahut yemek yemiş olmanıza karşın besin alımına yöneliyorsanız duygusal açlıktan bahsedebiliriz.
Fizikî açlığın belirtileri bedende kademeli olarak ortaya çıkarken duygusal açlık bir anda ortaya çıkar. Kişi fizikî açlık sırasında küçük bir kesim besin ile açlığını erteleyebilirken duygusal açlıkta dilek edilen besini ertelemeden o an tüketme gereksinimi hisseder. Şayet, kişi duygusal boşluğu doldurmak için besin tüketiyorsa tok olsa dahi yemeye devam eder. Hislerin denetimini sağlamak için besin tüketen bu bireyler yemek yerken kendilerini âlâ hissederken bir süre daha sonra suçluluk hissedip bu döngüyü tekrar ederler. Lakin fizyolojik açlıkta bu suçluluk hissi yaşanmaz. Bunun yanında yalnızlık duygusu ile duygusal yeme iç içedir. Kişi hayatındaki boşluğu doldurmak emeliyle daima besinlere yönelip kilo alabilir bunun ardından özgüvenin azalmasıyla birlikte toplumdan çekilme, toplumsal faaliyetlerde azalmalar görülebilir. Bunun kararında birey daha da yalnızlaştıkça daha fazla yemeğe
gereksinim duyar, yalnızlık da bu kısır döngüyü tetikler. “Comfort food” dediğimiz bireye nazaran farklılık gösterebilen ancak genel olarak karbonhidrat
oranı ve kalorisi yüksek yiyecekler olumsuz hisleri bastırarak kendimizi âlâ hissetmemizi sağlar. Kişi duygusal açlık anlarında bu besinlere yönelir ve birinci etapta rahatlamış hissetse de aslında bu sıradan karbonhidratlı besinler kan şekerini apansız yükseltir, gerilimi tetikler. Olumsuz hislere karşı süratlice tıkınırcasına yeme durumu gösterdikten daha sonra kendinize kızıyorsanız bu kısır döngüden çıkmak için aşağıdaki metotları uygulayabilirsiniz.
Duygusal yeme durumunda farkındalıkla hareket edebilmek için kendinize birtakım sorular sorabilir hatta yazarak not alabilirsiniz. Şayet yemek istiyorsanız kendinize “gerçekten aç mıyım?” diye sorun. Açlık düzeyinize 0-10 ortası bir puan verin ve kendinize en son ne vakit yemek yediğinizi sorun. Yemekten daha sonra 3-4 saat geçtiyse fizyolojik açlık ihtimali mevcuttur. Fizikî olarak açlığınız var ise sağlıklı bir öğün ile karnınızı doyurmak kâfi olacaktır. Karnınız tok fakat kendinizi yeterli hissetmek için canınız kek, çikolata, cips üzere karbonhidrat ya da şekerli besinler istiyorsa durup kendinize “ şu anda nasıl hissediyorum, aslında neye gereksinimim var?” diye sorun.
Cevabınız “kendimi stresli/kaygılı/yalnız/kızgın hissediyorum” ise bu hislerinizi, ne yediğinizi, yemektilk evvel ve daha sonra ne hissettiğinizi/düşündüğünüzü not alın. Yemek yeme yerine dikkatinizi öteki bir alana çevirin. Duygusal açlık fark edildiğinde kendinize düzgün gelen (müzik, yürüyüş gibi) aktivitelerle bu davranışın önüne geçebilirsiniz. Tüm bunların farkına varabilmek için kendinizi yargılamadan gözlemlemeniz gerekmektedir. Yakınınızda abur cubur üzere sıhhatsiz ve kalorili besinleri bulundurmak yerine sağlıklı alternatifler bulundurmak faydalı olacaktır. Kendinize yasaklar koymayın. Yasaklar koyup kısıtlanmış hissetmek duygusal yeme atağını tetikleyebilir.
Okumaya devam et...