Mahkemede Hükmü Kim Verir ?

Umut

New member
Mahkemede Hükmü Kim Verir?

Mahkeme süreçleri, hukuk sisteminin en önemli parçalarından biridir. Bu süreçlerde taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklar, delillerin sunulması, tanıkların dinlenmesi ve savunmaların yapılması sonrasında bir karar verilmesi gerekir. Bu karar, hukuki anlamda bir "hüküm" olarak adlandırılır. Hükmü veren ise mahkemede belirli kurallara ve görevlere sahip olan kişilerdir. Peki, mahkemede hükmü kim verir? Bu soruya cevap arayarak, mahkeme sürecini ve hüküm verme yetkisini inceleyelim.

Hüküm Nedir?

Mahkemede verilen karar, hukuki bir terimle "hüküm" olarak adlandırılır. Hüküm, mahkemenin davanın sonuçlanması ile ilgili verdiği karardır ve bir davanın sonlanması ile doğrudan ilgilidir. Bu karar, mahkeme tarafından belirli usullere göre verilmekte olup, hukuk kurallarına dayanır. Hüküm, çoğu zaman davanın içeriğine göre farklı şekillerde olabilir. Örneğin, bir ceza davasında mahkeme suçlu bulunan sanık için ceza verirken, bir boşanma davasında çiftin mal paylaşımına veya çocukların velayetine karar verir.

Mahkemede Hükmü Kim Verir?

Mahkemede hükmü veren kişi, davanın görülmekte olduğu mahkemeye göre değişiklik gösterebilir. Temelde hükmü veren kişi hâkimdir. Ancak hâkimin hüküm verme süreci, davanın türüne ve mahkemenin yapısına göre farklılık gösterebilir.

1. Ceza Mahkemelerinde Hükmü Kim Verir?

Ceza davalarında hükmü veren kişi, başkanlık görevini yürüten hâkimin liderliğinde davayı yürüten hâkimlerdir. Birçok ceza davasında hâkim, tek başına karar verir. Ancak bazı davalarda, özellikle ağır suçlara ilişkin davalarda, birden fazla hâkimden oluşan heyetler karar verebilir. Bu durumda, çoğunluğun görüşü esas alınır ve kararlar bu görüşler doğrultusunda şekillenir.

2. İçtihat Mahkemelerinde Hükmü Kim Verir?

İçtihat mahkemelerinde, yani Yargıtay ve Danıştay gibi yüksek mahkemelerde de yine kararları hâkimler verir. Ancak bu mahkemeler, genellikle alt mahkemelerde çıkan uyuşmazlıkları ve yanlış uygulamaları denetler. Yargıtay'da genellikle daireler hâkimlerin kararını verirken, Danıştay’da da idari davalarla ilgili kararlar hâkimler tarafından verilmektedir.

3. Aile Mahkemelerinde Hükmü Kim Verir?

Aile mahkemelerinde de hükmü veren kişi hâkimdir. Bu mahkemelerde, boşanma davaları, mal paylaşımı ve velayet gibi konulara ilişkin kararlar alınır. Aile mahkemesinde karar veren hâkim, davadaki tüm deliller ve tarafların beyanlarını dikkate alarak bir hüküm oluşturur. Bu mahkemelerde karar, genellikle tek hâkim tarafından verilir.

4. İdari Mahkemelerde Hükmü Kim Verir?

İdari mahkemelerde de hükmü veren hâkimdir. İdari davalar, genellikle kamu kurumlarının işlemleri ve vatandaşlar arasındaki uyuşmazlıklarla ilgilidir. Örneğin, bir kişinin bir devlet kurumuna karşı açtığı dava sonucunda verilen hüküm, idari mahkeme tarafından verilir.

Hâkimin Hüküm Verme Yetkisi

Hâkimin hüküm verme yetkisi, yalnızca yargılama süreci boyunca elde edilen kanıtlar ve hukuki normlara dayanır. Hâkim, kişisel görüş ve duygularından bağımsız bir şekilde, sadece hukukun belirlediği kurallar çerçevesinde karar verir. Bu da, yargı bağımsızlığının temel prensiplerinden biridir. Ayrıca hâkimin verdiği hüküm, genellikle bir derece mahkemesi tarafından denetlenebilir ve Yargıtay gibi üst mahkemelerde temyiz edilebilir.

Hüküm Verme Süreci Nasıl İşler?

Mahkemede hüküm verilmesi süreci, birkaç aşamadan oluşur:

1. Duruşma: Mahkeme, tarafların iddialarını dinler, delilleri toplar ve tanıkları sorgular. Bu aşama, genellikle açık bir şekilde yapılır.

2. Değerlendirme: Hâkim, duruşmada sunulan tüm bilgileri değerlendirir. Burada, yasalar ve önceki içtihatlar da büyük rol oynar.

3. Hükmün Verilmesi: Hâkim, tüm değerlendirmeleri yaptıktan sonra davaya ilişkin hükmü açıklar. Bu hüküm, mahkeme tarafından yazılı hale getirilir ve taraflara tebliğ edilir.

Hükmün Türleri

Hüküm, davanın türüne göre farklı şekillerde verilebilir. Genel olarak üç ana türde hüküm söz konusudur:

1. İçtihat Hükmü: Bu tür kararlar, yargılamanın sonuçlarına göre çıkan kararlardır ve genellikle hukuki normların uygulanmasıyla ilgili olur.

2. Kesin Hüküm: Kesin hüküm, bir davanın tüm içeriği ile sonlandığı ve temyiz yolunun kapalı olduğu kararlardır.

3. İlk Derece Hükmü: Bu tür kararlar, mahkemenin verdiği ilk kararlardır. Genellikle temyiz edilebilir niteliktedir.

Hüküm Verme Sürecinde Tarafların Rolü

Mahkemede hüküm verilirken, tarafların savunmaları, delilleri ve tanıklıkları büyük önem taşır. Her bir taraf, davanın sonucunu etkileyebilecek delilleri mahkemeye sunma hakkına sahiptir. Ayrıca, tarafların vekilleri de mahkemede söz alarak, müvekkillerinin lehine karar verilmesini sağlamak için çaba sarf eder. Ancak son karar, tüm bu unsurları göz önünde bulunduran hâkimin olur.

Mahkemede Hükmü Veren Hâkim Ne Kadar Bağımsızdır?

Bir hâkimin hüküm verme yetkisi, hukukun ve yargı bağımsızlığının önemli bir parçasıdır. Hâkimler, kişisel veya dışsal baskılardan bağımsız bir şekilde karar vermekle yükümlüdür. Yargı bağımsızlığı, halkın adalet sistemine olan güvenini sağlamak için kritik bir unsurdur. Hâkimler, yalnızca yasa ve içtihatlar ışığında, adil bir karar vermekle yükümlüdürler.

Sonuç

Mahkemede hükmü veren kişi, davanın türüne ve mahkemenin yapısına bağlı olarak hâkimdir. Hâkim, tüm delilleri değerlendirip hukuki kurallar çerçevesinde adil bir karar verir. Mahkemede hüküm verme süreci, tarafların beyanları, tanık ifadeleri ve deliller ışığında gelişir. Sonuç olarak, mahkemenin verdiği kararlar hukukun, adaletin ve bağımsız yargı ilkesinin en yüksek örneklerini yansıtır.
 
Üst