Obsesif kompulsif bozukluk nedir?

Esenyurtlu

Global Mod
Global Mod
Bariz bir soruna sebep olan, vaktinizin boşa harcamasına yol açan, kişinin günlük işlerini, mesleksel yahut eğitimle ilgili fonksiyonelliğini, genel toplumsal etkinliklerini ya da bağlantılarını değerli ölçüde bozan bir ruh sıhhati sorunudur.


OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUĞUN niçinLERİ NELERDİR?

niçinleri üzerinde birkaç var iseyım şöylekidir:
– Çocukluk Travmaları: Çocukluk çağı travmalarına (mesela, cinsel istismar) maruz kalanlarda ileri hayatlarında kıymetli bir gerilim yaşantısı akabinde OKB’nin ortaya çıkabilmesi erken çocukluk periyotlarının OKB gelişmeninde kıymetli rol oynadığını göstermektedir.
– Genetik Sebepler: OKB hastalarının ebeveynlerinde ve yakın akrabalarında OKB görülmesi hastalığın genetik olduğu konusunda
– Serotonin Dengesizliği: Bedenimizdeki Serotonin düzeyinin dengesizliğinin de OKB gelişmenini tetiklediği görülmektedir.
– Kişi Karakteri: Kuralcı, detaycı, mükemmeliyetçi ve titiz şahısların OKB’ye yatkın olduğu görülmüştür.

OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK NE SIKLIKLA GÖRÜLMEKTEDİR?
OKB evvelce az olarak görülen bir hastalık olarak kabul edilmesine rağmen son senelerda yapılan araştırmalarda hiç de az olmadığı belirlenmiştir. Büyük toplum kesitlerinde yapılan araştırmalarda OKB’nin her 100 şahıstan 2-3’ünde görüldüğü saptanmıştır.
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUĞUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Obsesyon:
Kişinin zihnine girmesine mahzur olamadığı, uzaklaştıramadığı niyetler ve dürtülerdir. Kişi tartından mantıksız olarak değerledirilse dahi eza ve huzursuzluğa yol açarlar.
1. Kuşku Obsesyonları: Bir hareketin yapılıp yapılmadığından emin olunmamasıdır. Ocağın altının açık bırakılıp bırakılmadığı, kapının kilitli olup olmadığı üzere durumlar.
2. Simetri Obsesyonları: Nesnelerin ve olayların makul bir süzen ve biçimde olması yahut tam simetri içerisinde olmasını takıntı haline getirme durumudur.
3. Kirlenme Obsesyonları: Çeşitli yüzeylerden rastgele bir pislik yahut mikrop kapma telaşı ile nesnelere yahut bireylere dokunmama ve temas etmeme durumudur.
4. Cinsel Obsesyonlar: Kişi için sıklıkla utanç verici ve kabul edilemez nitelikteki cinsel öğelerle ilgili fikirlere sahip olma durumudur.
5. Dini içerikli obsesyonlar: Bilhassa dini inançları ağır yaşayan toplum kısımlarında sık görülen bir obsesyon cinsidir. Kişi kendini inanç ve görüşlerine tam aksi bir halde ve hayli ağır badire yaratacak biçimde dini içerikli takıntılı fikirleri düşünmek-ten alıkoyamaz.
Kompulsiyon: Genelde obsesyonların niye olduğu ağır düşünce ve huzursuzluğu azaltmak ya da ortadan kaldırmak için bir dahalenen davranış ve zihinsel fiillerdir.
1. Kuşku obsesyonu ve denetim kompulsiyonu: En sık görülen obsesyon ve kompulsi-yonlardandır. Kişi gaz ocağı, kapı, kilit üzere objelerin açık kalmış olabileceğinden, ütü vs. elektrikli aletlerin fişlerinin prizde takılı kalmış olabileceğinden kuşku duyar (Kuşku obsesyonu) ve emin olmak için yine yeniden denetim etme ihtiyacı duyar (Kontrol kompulsiyonu). Bu kuşku ve denetimler hayatın birfazlaca alanında kendini gösterebilirler.
2. Sayma kompulsiyonları: Birtakım OKB’li hastalar rastgele bir günlük aktiviteyi belli bir sayıya kadar saymadan yaparsa işinin rast gitmeyeceğini düşünerek sayma davranışında bulunurlar.
3. Biriktirme ve saklama kompulsiyonları: Sık görülen kompulsiyon çeşididir. Kişi “ileride gerekli olabilir” biçiminde bir fikir ile gerekli olmayacak eşyaları bile biriktirebilir / saklayabilir.
OKB NASIL TEDAVİ EDİLİR?
OKB günlük hayat etkinliklerini önemli olarak kısıtlayabilen, aile, meslek ve toplumsal hayatta kıymetli fonksiyon kayıplarına yol açan, ömür kalitesini düşüren bir hastalıktır. Kronikleşme yani müzmin hale gelme mümkünlüğünün yüksek olması tedavinin ehemmiyetini arttırmaktadır. Tedavide kullanılan birkaç yol bulunmaktadır.
1. Bilişsel-Davranışçı Tedavi
Obsesif hastalar telaş verici fikirler ile bu kanılardan kaçarak ve kaçınarak başa çıkmaya çalışırlar. Ne var ki kanılardan kaçmaya çalıştıkça bu kanılar daha da artmakta ve bu biçimdelikle kısır bir döngü oluşmaktadır. Davranış tedavilerinde gaye hastayı telaş veren ve tasa oluşturduğu için kaçma ve kaçınma davranışlarına niye olan niyetlerle [obsesyonlar] karşı karşıya getirmek ve bu karşılaştırmanın oluşturduğu korkuyu azaltmak için devreye giren yenidenlayıcı davranışları [kompulsiyonlar] engellemektir. Amaç rahatsızlık veren fikrin oluşturduğu korkuyu söndürmek ve alışma durumunun oluşmasını sağlamaktır. bu türlü yapılan tedaviye alıştırma tedavileri ismi verilir.

Bilişsel tedavilerde ise emel rahatsız edici kanıların oluşturduğu sorumluluk algısını azaltmaktır. Sorumluluk biçiminde bir algılama olmadığında hastalar akla gelen rahatsızlık verici kanıları yansızlaştırmak ve etkisiz kılmak için yinelayıcı davranışlar gösterme gereksinimi hissetmeyeceklerdir. Hedef kanıları gerçek üzere algılamayı azaltmaktır. Bu niçinle tedavide tehdit tehlike ve çok sorumluluk algılarının ne oranda gerçekçi olduğu ve hangi niyet yanlışları kararı abartılı tehdit ve tehlike algılarının ortaya çıktığı hasta ile bir arada araştırılır. Bilişsel yanılgıların belirlenmesinden daha sonra gereğince fonksiyonel olmayan bu kanıların daha gerçekçi ve fonksiyonel olanları ile yer değiştirmesi sağlanır. Kanılarının bir felaketle sonuçlanacağını düşünen hastalardan bu niyetleri durdurmak yerine bilhassa akla getirmeleri istenmekte ve akabinde korkulan sonuçların oluşmadığını görmeleri tedaviye ahenk sağlamakta kıymetli faydalar oluşturmaktadır.
Bilişsel ve davranışçı terapiler hem hastalığın tedavisinde birebir vakitte özelikle nükslerin önlenmesinde hayli kıymetli bir yer tutmakta, tedavide kimi vakit tek başlarına kimi vakit de ilaç tedavileri ile bir arada kullanılabilmektedirler. Bilişsel davranışçı tedaviler tedavi seçenekleri içinde en değerli yeri tutmaktadır.
2. Farmakolojik Tedavi
Bilhassa serotonin sistemi üzerinde tesirli olan ilaçlar OKB tedavisinde çok yaralı olmaktadır. Serotonin Geri Alım Engelleyiciler ismi verilen bu küme ilaçlar OKB tedavisinde yaygın ve başarılı biçimde kullanılmaktadır.

Okumaya devam et...
 
Üst