Bireylerin sahip olduğu özellikler toplumsal ortamdaki bağlantıları kararında ortaya koyulur ve hem kendini tıpkı vakitte başka insanları çeşitli istikametlerden tesirler. Bireylerin sahip olduğu özellikler epeyce boyutlu bir kapsamı tabir etmekle bir arada çeşitli istikametlerden sınıflandırılabilmektedirler. şahsi özellikler, fizikî özellikler ve cinsiyet üzere özelliklere göre insanları sınıflamak mümkündür. Bireylerin sahip olduğu tüm bu özellikleri de kendi ortalarında doğuştan getirilen özellikler ve daha sonradan kazanılan (öğrenme eseri olan) özellikler halinde sınıflamak mümkündür. Bireyler daha dünyaya gözlerini açmadan belirlenmiş olan ve kendi seçimleri olmaksızın sahip olduğu özellikler doğuştan getirilen özelliklerdir. Cinsiyet doğuştan getirilen bir özellik olmakla birlikte bireylerin tüm hayatı boyunca alakalarını, dünya görüşlerini, mesleklerini, kişilik özelliklerini, ilgi alanlarını ve daha biroldukca istikametten toplumsal hayatlarını tümüyle etkilemektedir. Cinsiyet hayli taraflı ve alt boyutları olan bir kavramdır. Yalnızca bayan ve erkek ayrımına değil daha birfazlaca ayrıma niçiniyet vermekte ve toplumsal hayatı şekillendirmektedir. Cinsiyet biyolojik, ruhsal, sosyolojik ve ahlaki özellikler taşıyan ve çeşitlilik gösteren bir bütünselliği tabir eder. İnsanların cinsiyetlerine bağlı olarak cinsel rolleri, yönelimleri ve kimlikleri mevcuttur. Cinsiyet rolleri, cinsiyetlere nazaran toplumsal manada belirlenmiş birtakım davranışları içerir. Cinsiyetlere atfedilen bu özellikler etkileşim, toplumsallaşma, beklentiler üzere toplumsal süreçlere dayanmaktadır. Toplumun cinsiyetleri birbirinden ayırmak ve toplumsal hayatı buna göre şekillendirmek için cinsiyetlere özellikler yükler, bu özellikler toplumsal cinsiyet rolleri olarak geçmekte olup toplum ortasındaki her bireyi tesiri altına alır.
Cinsiyet (Sex) ve Toplumsal Cinsiyet (Gender) Farkı
Cinsiyet (sex) ve toplumsal cinsiyet (gender) birçok vakit birbirinin yerine kullanılmakta ve birebir mana içerisinde bedellendirilmektedir. Son vakit içinderda bilhassa sosyoloji ve psikoloji alanyazınında bu hususa dair yönelimin artmasıyla birlikte bu iki kavram birbirinden ayırt edilmeye başlanmıştır. Öncelikli olarak olgu ve olayları kavram ile açıklama mecburiliği hissetmeye niçiniyet veren farklılıkları ve farklılıkların niçinlerini açıklama ve ayırt etme gereksinimidir. Bayan ve erkeğin farklılaşmasının niçinleri biyolojik mi yoksa psikososyal (sosyokültürel) niçinlere mi dayandığı tartışması cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramlarını ayırma ve açıklama muhtaçlığı doğurmuştur. Temel farklılıkları biyolojik kökenlere bağlayanlar olduğu üzere kültürel niçinler ile açıklayanlar da vardır. Genel olarak kabul goren görüş ise bayan ve erkek içindeki farklılığın hem biyolojik tıpkı vakitte sosyokültürel niçinlere dayandığıdır. Biyolojik açıklama bayan ve erkeğin fizikî ve genetik özelliklerine vurgu yapar ve bu da biyolojik cinsiyeti tanımlar. Psikososyal açıklama cinsiyet farklılıklarının kaynağını kültür özellikleri olarak görür ve cinsiyetin toplumsal istikametini vurgular.
Cinsiyet (sex), bayan ve erkekleri biyolojik olarak birbirinden ayıran genetik temelli yapıya dayanır (Yüce, 2017). Cinsiyet sahip olunan cinsel organlarla karakterizedir ve doğuştan getirilir. Toplumsal cinsiyet, toplumsal ortam içerisinde toplumun bayan ve erkek bireylere yönelik beklentisi, kadınlık ve erkeklikten anladığı, cinsiyetlere uygun gördüğü davranışları, yönelimleri ve tavırları tabir etmektedir. Toplumsal cinsiyet, biyolojik cinsiyetin psikososyal ortamdaki dışavurumudur (Dökmen, 2009). Toplumsal cinsiyetin oluşmasının temelinde ruhsal, kültürel ve toplumsal faktörler yer almaktadır (Yüceol, 2016). Cinsiyet tek bir faktöre (biyolojik fark) bağlı olarak farklılık yaratırken, toplumsal cinsiyet biroldukca faktöre (psikolojik, kültürel ve toplumsal) bağlı olarak farklılık yaratmaktadır. Toplumsal cinsiyetin bir getirisi olarak bayan ve erkek içinde hiyerarşi oluşmaktadır. Bayan ve erkek içindeki biyolojik fark rastgele bir eşitsizlik yaratmazken toplumsal cinsiyet toplumsal manada bu iki cinsiyet içinde fark oluşturur. Pilot denildiğinde erkek pilotun beğenilen canlanması, hostes denildiğinde bayan hostesin gözümüzde canlanması toplumsal cinsiyetin tesirine bir örnektir. Mesleklere, giyim-kuşama, renklere, davranış ve tavırlara bir cinsiyet atfetmek toplumsal cinsiyet kavramına denk düşer. Biyolojik cinsiyet bayan ve erkek içinde yalnızca genetik yapı içinde bir fark gözetirken, toplumsal cinsiyet doğal olmayan ögeler ile cinsiyetleri birbirinden ayırır. Cinsiyet doğuştan atfedilip, öğrenme eseri olmayan bir kavramken, toplumsal cinsiyet öğrenme eseri olan ve toplum ile etkileşim kararı kazanılan özelliklerdir.
Toplumsal Cinsiyet Rolleri (Gender Role)
Rol, toplumsal ortamda bulunan bireylerin nazaranv ve sorumluluklarını tabir eden sosyolojik bir kavramdır (Dökmen, 2009). Cinsiyet ve toplumsal cinsiyetin üstüne toplum tarafınca yüklenen, cinsiyetlerin uygun görülen davranışları sergilenmesine yönelik beklentiler toplumsal cinsiyet rolleri olarak söz edilmektedir. Toplumsal cinsiyet rolleri kültüre has erkekliğin ve kadınlığın toplumsal ortamda söz ediliş üslubunu oluşturur. Erkeksi (maskülen) ve kadınsı (feminen) davranış tavırları toplum tarafınca cinsiyetlere atanır. Erkeklerden erkeksi davranışlar ve bayanlardan kadınsı davranışlar beklemek toplumun belirlediği cinsiyet rollerine uygun düşer. Çocuklar doğduklarından itibaren toplumsal etraf ile etkileşerek kendi cinsiyetlerine uygun olan davranışları öğrenirler. Öğrenme sürecinde kültürün, toplum, ebeveynlerin, okul ortamının ve kitle irtibat aracının büyük bir tesiri vardır. Çocuk kendi cinsiyetine uygun davranış gerçekleştirdiğinde etraf bunu onaylarken, cinsiyetine uygun düşmeyen bir davranış gerçekleştirdiğinde ise davranışı onaylamaz ve eleştirir (Çavdar, 2013). Çocuklar daha hayatlarının birinci başlarında oynadıkları oyunları, izledikleri çizgi sinemaları, giydikleri kıyafetleri, tavır ve davranışlarını cinsiyetlerine uygun düşüp düşmediği tarafında öğrenirler ve bunu kendilerinden beklenen biçimde sergilerler. Çocuklukta öğrenilen bu roller bireylerin ilerideki hayatlarını da etkilemektedir. Yetişkinler meslek seçimlerinde, his ve kanılarını yansıtmada ve öbür beşerlerle olan etkileşimlerinde toplumsal cinsiyet rollerine uygun davranma eğilimindedirler (Dökmen, 2009). Yaygın olarak kullanılan “erkekler ağlamaz” kalıp yargısına uygun olarak erkekler hislerini gizlemekteyken, bayanlar ise “ev işlerinden bayan sorumludur” kalıp yargısına uygun olarak mesken işlerinin sorumluluğunu daha fazla üstlenmektedirler. Cinsiyet bireylere rastgele bir nazaranv ve sorumluluk yüklemezken, toplumsal cinsiyet bayan ve erkekliği birbirinden ayıran yapay roller biçer. Cinsiyetlere bahşedilen bu roller toplumdan topluma değişebilmektedir. Toplumun kültürel yapısına, ırkına, ekonomik düzebir daha, tarihi sürecine göre toplumsal cinsiyet rolleri farklılık gösterebilir.
Toplumsal cinsiyet rolleri cinsiyetlerin toplumsallaşması manasına gelmektedir. Ekseriyetle erkekler maskülen davranış sergilerler. Maskülen “erkeksi” manasında kullanılmaktadır. Bayanlar ise genelde feminen davranış sergilemektedirler. Feminen, “kadınsı” manasında kullanılmaktadır. Erkekler cinsiyetlerini maskülen davranışlar ile toplumsal hayata yansıtmaktayken, bayanlar da feminen davranışlar ile cinsiyetlerini toplumsal hayata yansıtmaktadır. Bu davranışlarım benimsenip toplumsal yaşama uyarlanması toplumsal psikolojide cinsiyet tiplemesi olarak bilinir. Cinsiyet tiplemesi, bireyin kendi cinsiyetinden beklenen davranışları kabul etmesi ve bunu sergilemesidir. Cinsiyetlerin uygun görülen muhakkak davranışlara ayrılmasında toplumsal cinsiyet rolleri kalıpyargılarının tesiri pek büyüktür. Cinsiyetlerin tipleşmesi, uygun görülen davranışlara göre kategorize edilmesi ve cinsiyetlere yönelik beklentiler bayan ve erkekleri tek tip olarak görme eğilimi yaratır. Kadınlığa ve erkekliğe dair aşikâr bir zihinsel temsil yaratıp her bayan ve erkeği kişiselliklerini göz arkası ederek oluşturulan zihinsel temsile uydurma toplumsal cinsiyet rollerinin oluşmasının altında yatan temel sebeptir. Cinsiyetlere yönelik kalıp yargıların doğurduğu en değerli sonuç cinsiyetçiliktir. Cinsiyetçilik insanları cinsiyetine göre ayırmaya, düşmanca tutum takınmaya ve üstün yahut aşağı görmeye yöneliktir (Asan, 2006). Bir aksiyona yönelik “bu bayan işi” yahut “bu erkek işi” telaffuzları cinsiyetçiliğin toplumsal hayatta kullanılmasına bir örnek olarak verilebilir. Toplumsal cinsiyet rollerinin, toplumsal cinsiyet rolleri kalıp yargılarının ve cinsiyetçiliğin yarattığı en büyük sorun cinsiyet ayrımcılığıdır (Çavdar, 2013). Cinsiyet ayrımcılığı, bir cinsiyetin başkasına göre toplumsal ve kültürel manada başkasından aşağı tutulması olarak tanımlanabilir. Günümüzdeki ataerkil topluma bağlı olarak cinsiyet ayrımcılığından olumsuz etkilenen sıklıkla bayanlardır. Kız çocuklarının okutulmaması, meslek kollarının kimilerinin bayanlara kapalı olması, hanımın zayıf ve yetersiz görülmesi toplumsal manada cinsiyet ayrımcılığının en görülen örnekleridir. Cinsiyet ayrımcılığı maddelerle yasaklanmış olmasından dolayı ve günümüzde bireylerin yansılardan çekinmesinden dolaylı daha fazlaca dolaylı bir halde kendini göstermektedir. Bayanların meslekte ilerleme durumlarını kısıtlayabilecek rastgele bir yasal mahzur yokken görülmeyen ve resmi olmayan bir ekip mahzurlar vardır. Kadınlığa yüklenen kalıpyargılar ve önyargılı fikirler de dolaylı olarak cinsiyet ayrımcılığına yol açmaktadır (Dökmen, 2009).
Geleneksel Toplumsal Cinsiyet Görüşü ve Eşitlikçi Toplumsal Cinsiyet Görüşü
Toplumsal cinsiyette eşitlik ve gelenek tabirleri cinsiyetlere yönelik iki uç durumu söylemektedir. Klasik toplumsal cinsiyet görüşü cinsiyet ayrımcılığına dayanırken, eşitlikçi toplumsal cinsiyet görüşü cinsiyetler içinde rastgele bir ayrım gözetmemektedir. Klâsik toplumsal cinsiyet görüşü bireylerin karşısına sınırlamalar, denetimler ve toplumsal ömürde çeşitli maniler çıkarmaktadır. Klasik görüş, hanımın ömür alanının konut işlerine dönük olduğunu ve erkeğin ise çalışan ve para kazanan rolünde olduğunu vurgular. Geçmiş literatür incelendiğinde klâsik toplumsal cinsiyet görüşünün en epeyce etkilediği cinsiyet bayanlar olarak görülmektedir (Erzeybek, 2015). Eşitlikçi toplumsal cinsiyet görüşünün temeli “toplumsal cinsiyet eşitliği”ne dayanmaktadır. Toplumsal cinsiyet eşitliği, bireylerin toplumsal, kültürel, siyasal, akademik, ekonomik ve aile üzere bağlamlarda hiç bir biçimde cinsiyetlerine yönelik ayrımcılığa maruz kalmamalarını temel alır (Zeyneloğlu, 2008). Zeyneloğlu (2008), toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik üç boyuta dikkat çekmiştir. Bunlardan birincisi; cinsiyetlere yönelik ayrın gözetmeme, ikincisi; erkek ve bayanların dünyaya gelişlerinde bir ekip farklılıklar olduğunu kabul etmek ve bu farklılıkların getirisi olan eşitsizlikleri önlemek, üçüncüsü; bayana yöneliş cinsiyet eşitsizliğini önleyici programlar geliştirmektir.
Bayan ve erkeğin gelişimsel olarak birbirine bakılırsa çeşitlilik ve farklılık gösteren ihtiyaçları ve güçlerinin olduğunun şuurunda olup eşitsizlik yaratan farklılıkları belirleyip iki cinsiyet içinde hayatın yer alanında istikrar kurma istikametinde siyasetlerin uygulanması toplumsal cinsiyette hakkaniyet görüşünün benimsenmesini gerektirmektedir.
Okumaya devam et...
Cinsiyet (Sex) ve Toplumsal Cinsiyet (Gender) Farkı
Cinsiyet (sex) ve toplumsal cinsiyet (gender) birçok vakit birbirinin yerine kullanılmakta ve birebir mana içerisinde bedellendirilmektedir. Son vakit içinderda bilhassa sosyoloji ve psikoloji alanyazınında bu hususa dair yönelimin artmasıyla birlikte bu iki kavram birbirinden ayırt edilmeye başlanmıştır. Öncelikli olarak olgu ve olayları kavram ile açıklama mecburiliği hissetmeye niçiniyet veren farklılıkları ve farklılıkların niçinlerini açıklama ve ayırt etme gereksinimidir. Bayan ve erkeğin farklılaşmasının niçinleri biyolojik mi yoksa psikososyal (sosyokültürel) niçinlere mi dayandığı tartışması cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramlarını ayırma ve açıklama muhtaçlığı doğurmuştur. Temel farklılıkları biyolojik kökenlere bağlayanlar olduğu üzere kültürel niçinler ile açıklayanlar da vardır. Genel olarak kabul goren görüş ise bayan ve erkek içindeki farklılığın hem biyolojik tıpkı vakitte sosyokültürel niçinlere dayandığıdır. Biyolojik açıklama bayan ve erkeğin fizikî ve genetik özelliklerine vurgu yapar ve bu da biyolojik cinsiyeti tanımlar. Psikososyal açıklama cinsiyet farklılıklarının kaynağını kültür özellikleri olarak görür ve cinsiyetin toplumsal istikametini vurgular.
Cinsiyet (sex), bayan ve erkekleri biyolojik olarak birbirinden ayıran genetik temelli yapıya dayanır (Yüce, 2017). Cinsiyet sahip olunan cinsel organlarla karakterizedir ve doğuştan getirilir. Toplumsal cinsiyet, toplumsal ortam içerisinde toplumun bayan ve erkek bireylere yönelik beklentisi, kadınlık ve erkeklikten anladığı, cinsiyetlere uygun gördüğü davranışları, yönelimleri ve tavırları tabir etmektedir. Toplumsal cinsiyet, biyolojik cinsiyetin psikososyal ortamdaki dışavurumudur (Dökmen, 2009). Toplumsal cinsiyetin oluşmasının temelinde ruhsal, kültürel ve toplumsal faktörler yer almaktadır (Yüceol, 2016). Cinsiyet tek bir faktöre (biyolojik fark) bağlı olarak farklılık yaratırken, toplumsal cinsiyet biroldukca faktöre (psikolojik, kültürel ve toplumsal) bağlı olarak farklılık yaratmaktadır. Toplumsal cinsiyetin bir getirisi olarak bayan ve erkek içinde hiyerarşi oluşmaktadır. Bayan ve erkek içindeki biyolojik fark rastgele bir eşitsizlik yaratmazken toplumsal cinsiyet toplumsal manada bu iki cinsiyet içinde fark oluşturur. Pilot denildiğinde erkek pilotun beğenilen canlanması, hostes denildiğinde bayan hostesin gözümüzde canlanması toplumsal cinsiyetin tesirine bir örnektir. Mesleklere, giyim-kuşama, renklere, davranış ve tavırlara bir cinsiyet atfetmek toplumsal cinsiyet kavramına denk düşer. Biyolojik cinsiyet bayan ve erkek içinde yalnızca genetik yapı içinde bir fark gözetirken, toplumsal cinsiyet doğal olmayan ögeler ile cinsiyetleri birbirinden ayırır. Cinsiyet doğuştan atfedilip, öğrenme eseri olmayan bir kavramken, toplumsal cinsiyet öğrenme eseri olan ve toplum ile etkileşim kararı kazanılan özelliklerdir.
Toplumsal Cinsiyet Rolleri (Gender Role)
Rol, toplumsal ortamda bulunan bireylerin nazaranv ve sorumluluklarını tabir eden sosyolojik bir kavramdır (Dökmen, 2009). Cinsiyet ve toplumsal cinsiyetin üstüne toplum tarafınca yüklenen, cinsiyetlerin uygun görülen davranışları sergilenmesine yönelik beklentiler toplumsal cinsiyet rolleri olarak söz edilmektedir. Toplumsal cinsiyet rolleri kültüre has erkekliğin ve kadınlığın toplumsal ortamda söz ediliş üslubunu oluşturur. Erkeksi (maskülen) ve kadınsı (feminen) davranış tavırları toplum tarafınca cinsiyetlere atanır. Erkeklerden erkeksi davranışlar ve bayanlardan kadınsı davranışlar beklemek toplumun belirlediği cinsiyet rollerine uygun düşer. Çocuklar doğduklarından itibaren toplumsal etraf ile etkileşerek kendi cinsiyetlerine uygun olan davranışları öğrenirler. Öğrenme sürecinde kültürün, toplum, ebeveynlerin, okul ortamının ve kitle irtibat aracının büyük bir tesiri vardır. Çocuk kendi cinsiyetine uygun davranış gerçekleştirdiğinde etraf bunu onaylarken, cinsiyetine uygun düşmeyen bir davranış gerçekleştirdiğinde ise davranışı onaylamaz ve eleştirir (Çavdar, 2013). Çocuklar daha hayatlarının birinci başlarında oynadıkları oyunları, izledikleri çizgi sinemaları, giydikleri kıyafetleri, tavır ve davranışlarını cinsiyetlerine uygun düşüp düşmediği tarafında öğrenirler ve bunu kendilerinden beklenen biçimde sergilerler. Çocuklukta öğrenilen bu roller bireylerin ilerideki hayatlarını da etkilemektedir. Yetişkinler meslek seçimlerinde, his ve kanılarını yansıtmada ve öbür beşerlerle olan etkileşimlerinde toplumsal cinsiyet rollerine uygun davranma eğilimindedirler (Dökmen, 2009). Yaygın olarak kullanılan “erkekler ağlamaz” kalıp yargısına uygun olarak erkekler hislerini gizlemekteyken, bayanlar ise “ev işlerinden bayan sorumludur” kalıp yargısına uygun olarak mesken işlerinin sorumluluğunu daha fazla üstlenmektedirler. Cinsiyet bireylere rastgele bir nazaranv ve sorumluluk yüklemezken, toplumsal cinsiyet bayan ve erkekliği birbirinden ayıran yapay roller biçer. Cinsiyetlere bahşedilen bu roller toplumdan topluma değişebilmektedir. Toplumun kültürel yapısına, ırkına, ekonomik düzebir daha, tarihi sürecine göre toplumsal cinsiyet rolleri farklılık gösterebilir.
Toplumsal cinsiyet rolleri cinsiyetlerin toplumsallaşması manasına gelmektedir. Ekseriyetle erkekler maskülen davranış sergilerler. Maskülen “erkeksi” manasında kullanılmaktadır. Bayanlar ise genelde feminen davranış sergilemektedirler. Feminen, “kadınsı” manasında kullanılmaktadır. Erkekler cinsiyetlerini maskülen davranışlar ile toplumsal hayata yansıtmaktayken, bayanlar da feminen davranışlar ile cinsiyetlerini toplumsal hayata yansıtmaktadır. Bu davranışlarım benimsenip toplumsal yaşama uyarlanması toplumsal psikolojide cinsiyet tiplemesi olarak bilinir. Cinsiyet tiplemesi, bireyin kendi cinsiyetinden beklenen davranışları kabul etmesi ve bunu sergilemesidir. Cinsiyetlerin uygun görülen muhakkak davranışlara ayrılmasında toplumsal cinsiyet rolleri kalıpyargılarının tesiri pek büyüktür. Cinsiyetlerin tipleşmesi, uygun görülen davranışlara göre kategorize edilmesi ve cinsiyetlere yönelik beklentiler bayan ve erkekleri tek tip olarak görme eğilimi yaratır. Kadınlığa ve erkekliğe dair aşikâr bir zihinsel temsil yaratıp her bayan ve erkeği kişiselliklerini göz arkası ederek oluşturulan zihinsel temsile uydurma toplumsal cinsiyet rollerinin oluşmasının altında yatan temel sebeptir. Cinsiyetlere yönelik kalıp yargıların doğurduğu en değerli sonuç cinsiyetçiliktir. Cinsiyetçilik insanları cinsiyetine göre ayırmaya, düşmanca tutum takınmaya ve üstün yahut aşağı görmeye yöneliktir (Asan, 2006). Bir aksiyona yönelik “bu bayan işi” yahut “bu erkek işi” telaffuzları cinsiyetçiliğin toplumsal hayatta kullanılmasına bir örnek olarak verilebilir. Toplumsal cinsiyet rollerinin, toplumsal cinsiyet rolleri kalıp yargılarının ve cinsiyetçiliğin yarattığı en büyük sorun cinsiyet ayrımcılığıdır (Çavdar, 2013). Cinsiyet ayrımcılığı, bir cinsiyetin başkasına göre toplumsal ve kültürel manada başkasından aşağı tutulması olarak tanımlanabilir. Günümüzdeki ataerkil topluma bağlı olarak cinsiyet ayrımcılığından olumsuz etkilenen sıklıkla bayanlardır. Kız çocuklarının okutulmaması, meslek kollarının kimilerinin bayanlara kapalı olması, hanımın zayıf ve yetersiz görülmesi toplumsal manada cinsiyet ayrımcılığının en görülen örnekleridir. Cinsiyet ayrımcılığı maddelerle yasaklanmış olmasından dolayı ve günümüzde bireylerin yansılardan çekinmesinden dolaylı daha fazlaca dolaylı bir halde kendini göstermektedir. Bayanların meslekte ilerleme durumlarını kısıtlayabilecek rastgele bir yasal mahzur yokken görülmeyen ve resmi olmayan bir ekip mahzurlar vardır. Kadınlığa yüklenen kalıpyargılar ve önyargılı fikirler de dolaylı olarak cinsiyet ayrımcılığına yol açmaktadır (Dökmen, 2009).
Geleneksel Toplumsal Cinsiyet Görüşü ve Eşitlikçi Toplumsal Cinsiyet Görüşü
Toplumsal cinsiyette eşitlik ve gelenek tabirleri cinsiyetlere yönelik iki uç durumu söylemektedir. Klasik toplumsal cinsiyet görüşü cinsiyet ayrımcılığına dayanırken, eşitlikçi toplumsal cinsiyet görüşü cinsiyetler içinde rastgele bir ayrım gözetmemektedir. Klâsik toplumsal cinsiyet görüşü bireylerin karşısına sınırlamalar, denetimler ve toplumsal ömürde çeşitli maniler çıkarmaktadır. Klasik görüş, hanımın ömür alanının konut işlerine dönük olduğunu ve erkeğin ise çalışan ve para kazanan rolünde olduğunu vurgular. Geçmiş literatür incelendiğinde klâsik toplumsal cinsiyet görüşünün en epeyce etkilediği cinsiyet bayanlar olarak görülmektedir (Erzeybek, 2015). Eşitlikçi toplumsal cinsiyet görüşünün temeli “toplumsal cinsiyet eşitliği”ne dayanmaktadır. Toplumsal cinsiyet eşitliği, bireylerin toplumsal, kültürel, siyasal, akademik, ekonomik ve aile üzere bağlamlarda hiç bir biçimde cinsiyetlerine yönelik ayrımcılığa maruz kalmamalarını temel alır (Zeyneloğlu, 2008). Zeyneloğlu (2008), toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik üç boyuta dikkat çekmiştir. Bunlardan birincisi; cinsiyetlere yönelik ayrın gözetmeme, ikincisi; erkek ve bayanların dünyaya gelişlerinde bir ekip farklılıklar olduğunu kabul etmek ve bu farklılıkların getirisi olan eşitsizlikleri önlemek, üçüncüsü; bayana yöneliş cinsiyet eşitsizliğini önleyici programlar geliştirmektir.
Bayan ve erkeğin gelişimsel olarak birbirine bakılırsa çeşitlilik ve farklılık gösteren ihtiyaçları ve güçlerinin olduğunun şuurunda olup eşitsizlik yaratan farklılıkları belirleyip iki cinsiyet içinde hayatın yer alanında istikrar kurma istikametinde siyasetlerin uygulanması toplumsal cinsiyette hakkaniyet görüşünün benimsenmesini gerektirmektedir.
Okumaya devam et...