Transaksiyonel tahlil (ta) nedir?

Esenyurtlu

Global Mod
Global Mod
Transaksiyonel Tahlil

Transaksiyonel Tahlil (TA) Nedir?


Kanadalı Psikiyatrist Eric Berne’ün İnsanın yapısını , kendisini ve öbür insanları anlaması için oluşturduğu bir kuramdır. TA, her çeşit ilişkisel sorun açısından, kullanılabilen bir yaklaşımdır. Utangaçlik, saldirganlik, çatisma, bağlantı zorluklari ve çift sorunlarında kişiliğin ‘’ben’’ tarafını belirlemeyi amaçlamaktadır.

Eric Berne’in 1964 yılında kurduğu Transaksiyonel Tahlil Derneği (ITAA) bugün 50’den çok ülkede faaliyet göstermektedir. Transaksiyonel Analiz’in temel noktalardan biri Ego-Durumları’dır.

Eric Berne’ün görüşüne nazaran, beşerde 3 benlik hali vardır:

  1. “Anne-Baba” benlik durumu (Ebeveyn egosu):
Yanımızdaki insanlara tavsiye verirken , eleştirirken, ebeveynlerimizden görüp uyguladığımız tavırlara denir. Müdafaayı ve kollamayı hayatının merkezine koyarak, ziyan geleceğini düşündüğünde, şefkat gösterir. Toplumsal pahaları temel alır. Ebeveyn ego durumundan gelen bildiriler bağlantımızı kısıtlamıyorsa, bizi zorlamıyorsa ve suçlayıcı değillerse bizi kuvvetli kılmaktadırlar.

  1. “Yetişkin” benlik durumu (Yetişkin egosu):
Akıl ve mantığın ön planda olduğu, hislerin geri planda kaldığı, sorun çözme odaklı olan moddur. Gerçeğe uygun olan özerk davranışları benimser. Bireyin yetişkin ego durumu geliştikçe etrafındaki meseleleri çözmeyi , öğrendiğinden, mahzurları aşmaya en yatkın ego durumudur. Yetişkin ego durumunda değerli olan nokta, yaşa bağlı olarak değil , bireyin olayları kıymetlendirme biçimine bağlı olarak gelişmektedir. Yetişkin ego durumu, kişinin yaşantısını sorunsuz biçimde devam ettirebilmesi için en uygun ego konumudur. Zira kişi, dış dünya ile başa çıkabilmek için gereken süreç, bilgi ve olasılıkları kendisi kıymetlendirerek karar verecek özgüvene sahiptir. Yetişkin ego durumundaki birey, etrafındaki problemlere kayıtsız kalmamakta, tahlile yönelik yollar aramakta, aksi biçimde ise, kişi çevreyi ve kendisini önemsemeksizin problemlere karşı kayıtsız kalmaktadır.

  1. “Çocuk” benlik durumu (Çocuk egosu):
Zaman vakit güçsüz, boyun eğen, karşı tarafın telaffuzlarını süratlice kabul eden, hislerini erteleyemeyen, vakit zaman sabırsız , özgür, asi olan benlik durumudur. İçinden geldiği üzere davranarak, yaratıcı seçimler yapar. Kişiliğin çabucak hemen eğitilmemiş yanıdır.

Sıralanan üç ego durumunun günlük ömürde muhakkak aralıklarla, hakikat yer ve vakitte kullanılması olağan olduğu kadar sağlıklıdır da.

Transaksiyon nedir?

“Trans” sözü karşılıklı, “aksiyon” sözü ise hareket manasına gelmekte olup, “Transaksiyon” ise, karşılıklı etkileşim, bağlantı manasını taşımaktadır. Transaksiyonel Analiz’de “transaksiyon“ bir bağlantı ünitesi olarak kullanılmakta ve şahsa dediğiniz bir şeye karşılık verilmesi, bir transaksiyondur. Sahip olduğu 3 ideolojiye nazaran,

-İnsanlar okeydir.

-her insanın düşünme kapasitesi vardır.

-hayatında ne olacağına herkes kendi karar vermektedir.

böyle kişi ortasında bulunacağı durumdan nasıl etkileneceğini belirlemekte, hayatının nasıl devam edeceğine davranışlarıyla karar vermektedir. sonucumızın bizi götürdüğü yerdeki sorumluluğu da, bir yetişkin üzere kabul etmemiz gerekmektedir.

Örneğin, oyuncağını kaybeden bir çocuğun ağlaması, iş omurundaki başarısızlık kararında öfkeden kızaran bir iş adamı ve çocuğunun okulundan gelen telefonla sonlanan babanın yaşadığı his ve fikirler birer transaksiyon durumudur.

Transaksiyon Türleri

  • Tamamlayıcı Transansiyon
Kişiler içinde oluşan irtibat, birbiriyle ahenk ortasında olan ego durumlarına işaret etmekte olup, giden telaffuzda cevaplanan telaffuz istenen biçimdedir. Örneğin anne çocuğuna : “Yatağını topladın mı?” sorusunu ilettiğinde, çocuğu: “Evet topladım.” karşılığını vermektedir.

  • Çapraz (Kapalı) Transaksiyon
İletişim sırasında, bireyin gönderdiği bildirinin istenilen ego seviyesinde cevaplandırılmamasıdır. Annenin çocuğuna: “Yatağını topladın mı?” sorusuna, çocuğunun: “Benim işim yatak toplamak değil! ” formunda yanıt vermesi, çapraz transaksiyondur.

  • Gizil transaksiyon
İletişimde bulunan iki şahıstan sırf biri yahut ikisi birden, iki ego durumunda birden hareket eder. Bu transaksiyonlar birebir anda 2 farklı ileti içerdiğinden, iletilerden biri toplumsal boyuttayken oburu ruhsal boyutta olabileceğinden, söz edilen, toplumsal ileti ile, altta yatan (açıkça söylenmeyen), lakin (sözsüz olarak karşıya iletilen) ruhsal bildiri birbirine uymamaktadır.

Örneğin yeni sevgili olan bir çift, birinci sefer gittikleri lüks bir restoranda ne yiyeceklerine karar veremeyip garsona danıştıklarında, garsonun , menüden kıymetli bir yemeği göstererek : “Müşterilerimiz ekseriyetle bu yemeği tercih ederler” cevabını vermesi, aslında, “Bu yemeği seçin.” bildirisini barındırmaktadır.

Transaksiyonel Tahlil Nasıl İşler?

İletişimimiz esnasında, konuşurken hangi benliğimiz devredeyse, buna uygun transaksiyonun devreye girmesi kararında, irtibatın devam edip etmeyeceğini, bu transaksiyon belirlemektedir. Örneğin, yetişkin benliğinizle soru iletebildiyseniz ve soruya “mantıklı” bir karşılık alabilirseniz, irtibat sağlıklı biçimde devam etmektedir.Ancak karşınızdaki kişi, alaycı ya da kaba bir yanıt verirse, “ çapraz transaksiyon”un oluşmasıyla, bağlantı sona eriyor.

TA’ya göre özerklik için gerekli olan farkındalık (bilinç), doğallık ve içtenlik hünerlerinin geliştirilmesi gerekir.

İnsanlar; fark edilme, bir çerçeve ortasında olma; alakada bulunduğu bireyle alakasını anlamlandırmaya muhtaçlık duyduğundan, sağlıklı bir alaka için bu gereksinimlerin doyurulması gerekmektedir. Bilhassa duygusal bağlarda, bağlantı, şehvet, şefkat, inanç, merak, sevgi, cazibeyi içerdiği ölçüde kaliteli olmaktadır.

TA’nın dayandığı var iseyımlar:

  • Bireylerin duygusal olarak gelişmek ve özerkliklerini tamamlamak için kapasiteleri bulunmaktadır.
  • Bireyler karşılaştıkları durumlarda, bir seçim yapmak zorundadırlar.
  • Kişiler ömürlerinde nelerin olup biteceğine kendileri karar vermektedirler.
Markaların İzledikleri Yol

Bu ruhsal bilgiyi kullanan markalar, tasarladıkları reklamlarda, mamüllerin özelliklerinden bahsederken, yetişkin üzere davranarak, mamüllerin özelliklerini açıklamakta, ondan sonrasında çocuk- ebeveyn bağı kurup , özgürlük, bağımsızlık bahisli bildiriler vererek ilerlemektedirler. Bağlantı kurulması planlanan kısmın hangi benlik durumuna hitap etmek istiyorlarda o lisanı kullandıklarında, ikna etme olasılıkları artmaktadır. Çikolata dalında – çocuk-, banka kesiminde – yetişkin- modlarına hitap etmeleri yarar sağlamaktadır.

Ben Ok’im Sen Ok’sin

Kişinin kendisine ve diğerlerine dair algılarını öznel bedelleri haricinde değerlendirilmesinin yararı sağlanmaktadır.

Ben OK’im, Sen Ok’sin: Kişi için yarar sağlayan bu durumda, bireyler, ömür şartlarına uygun davranırlarsa karşılarına çıkan sorunları uygun biçimde çözerek, kendilerine güvenerek, öteki bireylere de itimat veren, arkadaşça alakalar geliştirirler. Şefkatli , onaylayıcı, açık ve yapan bağlantısı tercih eder.

Ben OK’im, Sen OK Değilsin: Dışa yansıtmalı bir durum olup, birey, kendisini haksızlığa uğramış hissederken, öbür bireyleri ezmeye çalışarak, eleştirir. Kusurlara tahammül edemez ve baskı kurmaya çalışır.

Ben OK Değilim, Sen OK’sin: İçe yansıtmalı bir hayat konumu olup, etraflarına karşı kendilerini pasif ve güçsüz hissederken kaçma davranı göstererek , yüksek çaresizlik, depresyon durumu yaşarlar.

Ben OK değilim, Sen OK değilsin: Büsbütün sıhhatsiz bir durum olup, birey, ilgilerinde sorumluluk almayarak, isyankar ve iradesiz davranışlar gösterir. Yemede abartma, alkol tüketimi, yaşama seyirci kalma durumları görülerek, ümitsizlik, umursamazlık , mutsuzluk en dikkat çeken özelliklerdendir.

Transaksiyonel Tahlilin Amacı

“Transaksiyonel analiz”, hem bir psikoloji, tıpkı vakitte bir irtibat teorisi olduğundan gayesi, çocukluktan getirdiğimiz dinamikleri farkına vararak dünü bugünden ayırabilmek, daha sağlıklı bir ruhsal yapıya sahip olmaktır. Reklam dalından , özel alakalara ve meslek hayatına, her türlü bağlantı stratejisinde, değerli olan gerçek benliğe hitap edip etmediğimiz olacaktır.

yararları içinde;

  • Sağlıklı bir toplumun ortaya çıkmasına katkı sağlayarak, sağlıklı ego kimlikleri gelişimi dayanaklar.
  • Sağlıklı irtibat kurma yollarını öğretir.
  • Kullanılan temaslar bireylerin kişisel özelliklerin destekleyerek, yapan bir lisan tercih edilir.
  • Hangi hayat konumlarıyla bağlantıya geçtiğimizi gösterir.
  • İletişim çatışmalarının önüne geçmemize dayanak olur.
  • İletişim kurma ile ilgili sorunların, bireylerin kendilerine yönelik olumsuz bakış açılarının, içlerinde bulundukları durumların söz edilişini kolaylaştırır.
Okumaya devam et...
 
Üst