Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu
Travma Nedir?
“Travma” sözü, kelamlık manası olarak ‘Bir doku yahut organdaki yapıyı, biçimi bozan ve dıştan mekanik bir reaksiyon kararı oluşan yara’ formunda tanımlanmakta olup, tıpta fizikî ve ruhsal travmalar olarak iki farklı manada karşımıza çıkmaktadır.
DSM-V’de ise travma, gerçek bir mevt yahut vefat tehdidi, önemli faydalanma yahut cinsel şiddete maruziyet biçiminde tanımlanmıştır.
Travmayla Oluşan Ruhsal Bozukluklar
Travma kararında bireyler, ferdî, toplumsal ve biyolojik etkenlerle, travmanın tipine, şiddetine, yaşanma hali ve farklı kimi etkenlere bağlı olarak çeşitli reaksiyonlar vermektedirler. Bunlar, direkt travma ile ilişkilendirilen; travma daha sonrası gerilim bozukluğu (Tssb), Ahenk Bozuklukları ile, dolaylı olarak travma ile ilişkilendirilen; Depresyon , Dissosiyatif Bozukluk, Borderline Kişilik Bozukluğu, Konversiyon Bozukluğu, Somatizasyon Bozukluğu, Yeme Bozuklukları ve Anksiyete Bozuklukları ile Psikotik Bozukluklardır.
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu
Travma daha sonrası gerilim bozukluğu, tabiat ya da insan kaynaklı yaşanan zorlayıcı olayların tetiklediği zihinsel bir sıhhat sorunu olup, buna zelzele, sel ve büyük yangınlar üzere doğal afetler ya da savaşlar, azaplar, taciz yahut tecavüzler, ölümcül hastalıklar, kazalar yahut cinayet üzere travmatik olaylar niye olabilmektedir.
Bu şahıslar, olay daha sonrasında, toplumsal ömürlerine ahenk sağlamakta zorluklar yaşayabilmekte, başlarına gelen bu durumu zihinlerinde ya da şuur haricinde tekrar yine hissedebilmektedir. Ya da kimi vakit, yaşadıkları olayı hatırlamamaya çalışmakta, kaçınma davranışı sergilemektedirler.
Travma daha sonrası gerilim bozukluğu kişinin iş ve toplumsal hayatına ve hayatının birfazlaca alanına olumsuz yansıyabilmektedir.
Bireyin, bu durum karşısında, hayatında tekrar denetim hissini kazanmasına yardımcı olacak biçimde psikoterapi tedavisi uygulanabilmekte, gerek duyulduğunda farmakolojik dayanak te eklenebilmektedir.
Memorial Bahçelievler Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Klinik Psikolog Dilek Beyribey, travma daha sonrası gerilim bozukluğu hakkında bilgi verdi.
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu (TSSB) Nedir?
19. yy.’da şiddetli biçimde yaşanan travmanın ruhsal ve psikofizyolojik tesirleri giderek daha fazlaca ilgi çekmeye başlamıştır. Tssb, kişinin çok travmatik bir stresörle müsabakası sonucunda, olayların şahsa eza verecek biçimde bir daha yaşantılanması, bireyin kaçınma davranışı sergilemesi, duygulanımda vakit zaman küntlük ile birlikte, otonomik, disforik ve bilişsel bulguların değişik derecelerde baş göstermesi ile karakterize bir ruhsal bozukluktur.
Travmatik olay yaşayan kişinin olaydan daha sonra üzülmesi uyumakta, yemek yemekte ya da keyif alınan şeyleri yapmakta bir süreliğine sorun yaşanmasına yol açabilmekte, bu semptomların birkaç aydan uzun sürmesi durumunda, kişinin hayatı olumsuz etkilenebilmektedir. Bu cins durumdaki hastaların profesyonel yardım alması önerilmektedir.
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğunun niçinleri Nelerdir?
Travma daha sonrası gerilim bozukluğuna sebebi insani yahut tabiat kaynaklı olabilir. İnsanların başına gelen bu çeşit tehlikeli olaylar hayatı tehdit edici, şok edici yahut fazlaca korkutucu olabilir. Şahıslarda travma daha sonrası gerilim bozukluğuna şunlar niye olabilmektedir:
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu Ne Kadar Yaygındır?
Toplumdaki olaylar insanların en az yarısının travmatik bir olay yaşamasına niye olabilmektedir. Araştırmalar adamların %10’u ve bayanların %20’sinin travma daha sonrası gerilim bozukluğu yaşadığını ortaya koymaktadır. Bayanlar, çocukluk periyodunda erkeklerden daha sık ihmal yahut istismar yaşamaktadır. Ayrıyeten cinsel taarruz ve aile içi şiddete daha sık maruz kalmaktadır. Bu durumda bir uzmandan yardım alınması büyük kıymet taşımaktadır.
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Travma daha sonrası gerilim bozukluğu belirtileri, yaşanan olaydan daha sonraki birinci bir ay ortasında de yıllar daha sonra da ortaya çıkmayabilir. Travma daha sonrası gerilim bozukluğu belirtileri, kişinin toplumsal yahut iş durumlarında ve alakalarda değerli problemlere yol açar. Travma daha sonrası gerilim bozukluğunun belirtileri şahıstan şahsa bakılırsa farklılıklar gösterir.
TSSB yaşayan bireylerde, hipokampus boyut olarak daha küçük görünerek, bu kısmında meydana gelen değişikliklerin endişe ve kaygı, hafıza sıkıntıları ve geri dönüşlerle bağlı olabileceği düşünülmektedir.
Arızalı hipokampus, geri dönüşlerin ve kabusların düzgün bir biçimde işlenmesini engelleyebilir, bu biçimdece ürettikleri korkunun vakit içinde azalması engellenebilir.
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?
Travmatik bir olay yaşayan ya da etrafındaki sevdiklerinin yaşadığına şahit olan şahıslar psikoloji uzmanından yardım almalıdır. Alanında ehil psikoloji/ psikiyatri uzmanı, hasta ile yaptığı kelamlı terapiler daha sonrası teşhis koyabilir. Travma daha sonrası gerilim bozukluğu teşhisi konulması için belirtilerin bir aydan uzun sürmesi ve kişinin hayatını etkilemesi gerekir.
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu Önlenebilir mi?
Travma daha sonrası gerilim bozukluğu travmatik bir hadiseden daha sonra kesin önlenebilir diyemeyiz. Lakin kimi araştırmalar, alınacak kimi tedbirlerin sonrasındasında taravmaya bağlı gerilim bozukluğunu önlemeye yardımcı olduğunu göstermiştir. Bu tedbirler şunlardır;
Travma daha sonrası gerilim bozukluğu olan şahıslar tedavi olmaması durumda vakit içinde kötüleşebilmektedir. Travmatik olay yıllar evvel olsa bile, tedavi yardımcı olabilmektedir.
Travma daha sonrası gerilim bozukluğunun öncelikli tedavisi travma odaklı terapidir. Fakat birtakım hastalarda ilaç ve terapi birleştirilerek tedaviye devam edilir. Burada, olay ve olayın kişi için manası incelenir.
Uygulanan en tesirli terapi formları şunlardır:
Burada prosedür olarak, tasa yatışıncaya kadar travma ile ilgili telaş veren uyaranlarla yüzleştirilerek, ikinci olarak, bu olumsuz tecrübe kararında yerleşmiş olan problemli bilişsel süreçlerin yerine, daha adaptif bilişsel süreçlerin alması sağlanmaktadır.
Maruz bırakma , genelde bireyin travmayla kontaklı anılarını gözünde bir daha canlandırarak anlatması yahut yazmasının sağlanması halinde gerçekleştirilir.
Okumaya devam et...
Travma Nedir?
“Travma” sözü, kelamlık manası olarak ‘Bir doku yahut organdaki yapıyı, biçimi bozan ve dıştan mekanik bir reaksiyon kararı oluşan yara’ formunda tanımlanmakta olup, tıpta fizikî ve ruhsal travmalar olarak iki farklı manada karşımıza çıkmaktadır.
DSM-V’de ise travma, gerçek bir mevt yahut vefat tehdidi, önemli faydalanma yahut cinsel şiddete maruziyet biçiminde tanımlanmıştır.
Travmayla Oluşan Ruhsal Bozukluklar
Travma kararında bireyler, ferdî, toplumsal ve biyolojik etkenlerle, travmanın tipine, şiddetine, yaşanma hali ve farklı kimi etkenlere bağlı olarak çeşitli reaksiyonlar vermektedirler. Bunlar, direkt travma ile ilişkilendirilen; travma daha sonrası gerilim bozukluğu (Tssb), Ahenk Bozuklukları ile, dolaylı olarak travma ile ilişkilendirilen; Depresyon , Dissosiyatif Bozukluk, Borderline Kişilik Bozukluğu, Konversiyon Bozukluğu, Somatizasyon Bozukluğu, Yeme Bozuklukları ve Anksiyete Bozuklukları ile Psikotik Bozukluklardır.
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu
Travma daha sonrası gerilim bozukluğu, tabiat ya da insan kaynaklı yaşanan zorlayıcı olayların tetiklediği zihinsel bir sıhhat sorunu olup, buna zelzele, sel ve büyük yangınlar üzere doğal afetler ya da savaşlar, azaplar, taciz yahut tecavüzler, ölümcül hastalıklar, kazalar yahut cinayet üzere travmatik olaylar niye olabilmektedir.
Bu şahıslar, olay daha sonrasında, toplumsal ömürlerine ahenk sağlamakta zorluklar yaşayabilmekte, başlarına gelen bu durumu zihinlerinde ya da şuur haricinde tekrar yine hissedebilmektedir. Ya da kimi vakit, yaşadıkları olayı hatırlamamaya çalışmakta, kaçınma davranışı sergilemektedirler.
Travma daha sonrası gerilim bozukluğu kişinin iş ve toplumsal hayatına ve hayatının birfazlaca alanına olumsuz yansıyabilmektedir.
Bireyin, bu durum karşısında, hayatında tekrar denetim hissini kazanmasına yardımcı olacak biçimde psikoterapi tedavisi uygulanabilmekte, gerek duyulduğunda farmakolojik dayanak te eklenebilmektedir.
Memorial Bahçelievler Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Klinik Psikolog Dilek Beyribey, travma daha sonrası gerilim bozukluğu hakkında bilgi verdi.
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu (TSSB) Nedir?
19. yy.’da şiddetli biçimde yaşanan travmanın ruhsal ve psikofizyolojik tesirleri giderek daha fazlaca ilgi çekmeye başlamıştır. Tssb, kişinin çok travmatik bir stresörle müsabakası sonucunda, olayların şahsa eza verecek biçimde bir daha yaşantılanması, bireyin kaçınma davranışı sergilemesi, duygulanımda vakit zaman küntlük ile birlikte, otonomik, disforik ve bilişsel bulguların değişik derecelerde baş göstermesi ile karakterize bir ruhsal bozukluktur.
Travmatik olay yaşayan kişinin olaydan daha sonra üzülmesi uyumakta, yemek yemekte ya da keyif alınan şeyleri yapmakta bir süreliğine sorun yaşanmasına yol açabilmekte, bu semptomların birkaç aydan uzun sürmesi durumunda, kişinin hayatı olumsuz etkilenebilmektedir. Bu cins durumdaki hastaların profesyonel yardım alması önerilmektedir.
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğunun niçinleri Nelerdir?
Travma daha sonrası gerilim bozukluğuna sebebi insani yahut tabiat kaynaklı olabilir. İnsanların başına gelen bu çeşit tehlikeli olaylar hayatı tehdit edici, şok edici yahut fazlaca korkutucu olabilir. Şahıslarda travma daha sonrası gerilim bozukluğuna şunlar niye olabilmektedir:
- Şiddetli seller, sarsıntılar yahut tsunamiler üzere doğal afetler
- Ciddi trafik kazaları
- Yangın
- Savaş
- Terör saldırıları
- Fiziksel istismarlar (işkence gibi)
- Cinsel atak yahut tecavüz
- Ölümcül hastalıklar
- Cinayetler
- Sevilen birinin ani ölümü
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu Ne Kadar Yaygındır?
Toplumdaki olaylar insanların en az yarısının travmatik bir olay yaşamasına niye olabilmektedir. Araştırmalar adamların %10’u ve bayanların %20’sinin travma daha sonrası gerilim bozukluğu yaşadığını ortaya koymaktadır. Bayanlar, çocukluk periyodunda erkeklerden daha sık ihmal yahut istismar yaşamaktadır. Ayrıyeten cinsel taarruz ve aile içi şiddete daha sık maruz kalmaktadır. Bu durumda bir uzmandan yardım alınması büyük kıymet taşımaktadır.
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Travma daha sonrası gerilim bozukluğu belirtileri, yaşanan olaydan daha sonraki birinci bir ay ortasında de yıllar daha sonra da ortaya çıkmayabilir. Travma daha sonrası gerilim bozukluğu belirtileri, kişinin toplumsal yahut iş durumlarında ve alakalarda değerli problemlere yol açar. Travma daha sonrası gerilim bozukluğunun belirtileri şahıstan şahsa bakılırsa farklılıklar gösterir.
TSSB yaşayan bireylerde, hipokampus boyut olarak daha küçük görünerek, bu kısmında meydana gelen değişikliklerin endişe ve kaygı, hafıza sıkıntıları ve geri dönüşlerle bağlı olabileceği düşünülmektedir.
Arızalı hipokampus, geri dönüşlerin ve kabusların düzgün bir biçimde işlenmesini engelleyebilir, bu biçimdece ürettikleri korkunun vakit içinde azalması engellenebilir.
- Travma öncesinde bulunmayan sorun ve huzursuzluk hisleri:
- Travmatik olayı bir daha yaşama:
- Kaçınma:
- Duygusal kısıtlılık belirtileri:
- Ayrıca;
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu Nasıl Teşhis Edilir?
Travmatik bir olay yaşayan ya da etrafındaki sevdiklerinin yaşadığına şahit olan şahıslar psikoloji uzmanından yardım almalıdır. Alanında ehil psikoloji/ psikiyatri uzmanı, hasta ile yaptığı kelamlı terapiler daha sonrası teşhis koyabilir. Travma daha sonrası gerilim bozukluğu teşhisi konulması için belirtilerin bir aydan uzun sürmesi ve kişinin hayatını etkilemesi gerekir.
Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu Önlenebilir mi?
Travma daha sonrası gerilim bozukluğu travmatik bir hadiseden daha sonra kesin önlenebilir diyemeyiz. Lakin kimi araştırmalar, alınacak kimi tedbirlerin sonrasındasında taravmaya bağlı gerilim bozukluğunu önlemeye yardımcı olduğunu göstermiştir. Bu tedbirler şunlardır;
- Bir uzman dayanağı alın
- Duygularınızı yönetebileceğinize inanın
- Travmadan hayata dair dersler çıkartmaya çalışın
- Olayın geçmişte kaldığını kendinize hatırladın
- Olumlu hislere odaklanın
- Duygularınızı yakın dostlarınızla paylaşın
- yaşamınızdaki kıymetli beşerlerle daima irtibat halinde kalın
- Kendinizi bir kurban olarak değil , hayatta kalan biri olarak düşünmeye çalışın
Travma daha sonrası gerilim bozukluğu olan şahıslar tedavi olmaması durumda vakit içinde kötüleşebilmektedir. Travmatik olay yıllar evvel olsa bile, tedavi yardımcı olabilmektedir.
Travma daha sonrası gerilim bozukluğunun öncelikli tedavisi travma odaklı terapidir. Fakat birtakım hastalarda ilaç ve terapi birleştirilerek tedaviye devam edilir. Burada, olay ve olayın kişi için manası incelenir.
Uygulanan en tesirli terapi formları şunlardır:
- Bdt (Bilişsel Davranışçı Terapi):
Burada prosedür olarak, tasa yatışıncaya kadar travma ile ilgili telaş veren uyaranlarla yüzleştirilerek, ikinci olarak, bu olumsuz tecrübe kararında yerleşmiş olan problemli bilişsel süreçlerin yerine, daha adaptif bilişsel süreçlerin alması sağlanmaktadır.
Maruz bırakma , genelde bireyin travmayla kontaklı anılarını gözünde bir daha canlandırarak anlatması yahut yazmasının sağlanması halinde gerçekleştirilir.
- Emdr:
Okumaya devam et...