ÇOCUĞUMA NASIL HUDUT KOYMALIYIM?
Anne-babaların en epey zorlandığı, nasıl yapacağı konusunda en epeyce derde kapıldığı ve bu yüzden ikileme düştüğü konulardan biri de çocuğa hudut koymaktır. Birçok anne-baba hudut koymanın gerekliliğine inanır lakin bunu nasıl yapacağını bilemez. Öncelikle hudut koymanın ne demek olduğunu anlamak gerekir. Hudut koymak aslında çocuğun haklarının nerede başladığını ve nerede bittiğini anlamasına yardımcı olmaktır. Ebeveyniyle içinde olan itimat alakasını bozmadan kural öğretmektir. Hudut koyma çocuğa hangi davranışının hakikat olduğunu, hangi davranışının yanlış olduğunu, seçtiği davranışını gerçekleştirdiğinde karşısına hangi kararın çıkacağını öğretir. Seçmiş olduğu davranışlarının kararında sorumluluk almayı da öğretir. Hudut koymayla birlikte çocukların öz denetim marifetleri gelişir. Sonlar yardımıyla istedikleri şeylere her an ulaşabilmelerinin mümkün olmadığını da öğrenir. Anne-baba olarak hudut koymaya çalıştığınızda çocuğunuzun sizi sevmeyeceğinden telaş duyabilirsiniz. Ama unutmamanız gereken nokta hudut koyarken inançlı bağınızı zedelemeyeceğinizdir. Hislerini anlayıp geri yansıtıp örselemediğinizde çocuk kendini daha hayli inançta hisseder. Çocuklara hudutlar yürümeye başladıkları, bağımlı durumdan yavaş yavaş çıkıp bağımsızlaşmaya başladıkları periyotta öğretilmeye başlanabilir. Küçük yaşlarda hudutların farkında olan çocuklar ileriki senelerda toplumsal kurallara da daha kolay adapte olur ve toplumsal marifetleri bariz biçimde gelişir.
Çocuklara hudut koyarken dikkat edilmesi gereken birtakım kıymetli noktalar vardır. Çocuğa öğretilmek istenen sonlar çok kısa, net ve çocuğun yaşına uygun anlayabileceği bir lisanda olmalıdır. Hudut koyarken çocuk asla tehdit edilmemelidir. Örneğin, onu yapmaya devam edersen seni öğretmenine şikayet ederim ya da senin annen olmam üzere cümleler söylenmemelidir. Bilhassa 7 yaşına kadar olan periyotta çocuklarda soyut süreçler gelişmediği için çabucak hemen somut süreçler periyodunda oldukları için tehditleri gerçek olarak algılarlar ve duygusal manada örselenmiş olurlar. Sonlar uygulanırken aile bireyleri ortak
bir lisan kullanmalıdır. Aile bireylerinin biri tarafınca sonlar uygulanırken bir başkası tarafınca ihlal edilmemelidir. Dengeli bir biçimde uygulanmalıdır ve koyulan kural her vakit her yerde geçerli olmalıdır. Konutta koyulan kurallar anneanne ya da babaanne konutunda esnetilmemeli, bir kezden bir şey olmaz diye düşünülmemelidir. Zira çocuk için bir kere esnetilebilen kural her vakit esnetilebilirdir.
Sağlıklı hudut belirlemenin 4 evresi vardır:
1- Çocuğun hislerini kabul edin ve çocuğa geri yansıtın
Örnek: Daha epeyce tablet oynamak istediğini biliyorum, bunu epeyce seviyorsun.
2- Hudutları kısa ve net bir biçimde söz edin
Örnek: Ama tablet bu kadar uzun müddet oynamak için değildir.
3- Uygun alternatif sunun
Örnek: Tablet yerine birlikte en sevdiğin aktifliği yapabiliriz
4- Son seçimleri ve sonuçlarını tabir edin
Örnek: Daha fazla tablet oynamayı seçersen; yarın hiç tablet oynamamayı da seçmiş olursun
Çocuk kurala uymamakta ısrar ediyorsa sakin ve kararlı bir ses tonu ile kuralı yinelayın. Uymamaya devam ediyorsa davranışının kararınu yaşamasını sağlayın. Engellendiği için öfke krizine giriyorsa susması için istediğini yapmayın. Bu ona ikincil bir yarar sağlayacaktır. Öfke krizi anında çocuğun güvenliğini sağlayarak göz temasını ve ilginizi kesin, sakinleştikten daha sonra yaptığı davranış üzerine konuşun. Tüm uğraşınıza karşın kendinizi zorlanıyor hissediyorsanız bir uzmandan dayanak alın.
Okumaya devam et...
Anne-babaların en epey zorlandığı, nasıl yapacağı konusunda en epeyce derde kapıldığı ve bu yüzden ikileme düştüğü konulardan biri de çocuğa hudut koymaktır. Birçok anne-baba hudut koymanın gerekliliğine inanır lakin bunu nasıl yapacağını bilemez. Öncelikle hudut koymanın ne demek olduğunu anlamak gerekir. Hudut koymak aslında çocuğun haklarının nerede başladığını ve nerede bittiğini anlamasına yardımcı olmaktır. Ebeveyniyle içinde olan itimat alakasını bozmadan kural öğretmektir. Hudut koyma çocuğa hangi davranışının hakikat olduğunu, hangi davranışının yanlış olduğunu, seçtiği davranışını gerçekleştirdiğinde karşısına hangi kararın çıkacağını öğretir. Seçmiş olduğu davranışlarının kararında sorumluluk almayı da öğretir. Hudut koymayla birlikte çocukların öz denetim marifetleri gelişir. Sonlar yardımıyla istedikleri şeylere her an ulaşabilmelerinin mümkün olmadığını da öğrenir. Anne-baba olarak hudut koymaya çalıştığınızda çocuğunuzun sizi sevmeyeceğinden telaş duyabilirsiniz. Ama unutmamanız gereken nokta hudut koyarken inançlı bağınızı zedelemeyeceğinizdir. Hislerini anlayıp geri yansıtıp örselemediğinizde çocuk kendini daha hayli inançta hisseder. Çocuklara hudutlar yürümeye başladıkları, bağımlı durumdan yavaş yavaş çıkıp bağımsızlaşmaya başladıkları periyotta öğretilmeye başlanabilir. Küçük yaşlarda hudutların farkında olan çocuklar ileriki senelerda toplumsal kurallara da daha kolay adapte olur ve toplumsal marifetleri bariz biçimde gelişir.
Çocuklara hudut koyarken dikkat edilmesi gereken birtakım kıymetli noktalar vardır. Çocuğa öğretilmek istenen sonlar çok kısa, net ve çocuğun yaşına uygun anlayabileceği bir lisanda olmalıdır. Hudut koyarken çocuk asla tehdit edilmemelidir. Örneğin, onu yapmaya devam edersen seni öğretmenine şikayet ederim ya da senin annen olmam üzere cümleler söylenmemelidir. Bilhassa 7 yaşına kadar olan periyotta çocuklarda soyut süreçler gelişmediği için çabucak hemen somut süreçler periyodunda oldukları için tehditleri gerçek olarak algılarlar ve duygusal manada örselenmiş olurlar. Sonlar uygulanırken aile bireyleri ortak
bir lisan kullanmalıdır. Aile bireylerinin biri tarafınca sonlar uygulanırken bir başkası tarafınca ihlal edilmemelidir. Dengeli bir biçimde uygulanmalıdır ve koyulan kural her vakit her yerde geçerli olmalıdır. Konutta koyulan kurallar anneanne ya da babaanne konutunda esnetilmemeli, bir kezden bir şey olmaz diye düşünülmemelidir. Zira çocuk için bir kere esnetilebilen kural her vakit esnetilebilirdir.
Sağlıklı hudut belirlemenin 4 evresi vardır:
1- Çocuğun hislerini kabul edin ve çocuğa geri yansıtın
Örnek: Daha epeyce tablet oynamak istediğini biliyorum, bunu epeyce seviyorsun.
2- Hudutları kısa ve net bir biçimde söz edin
Örnek: Ama tablet bu kadar uzun müddet oynamak için değildir.
3- Uygun alternatif sunun
Örnek: Tablet yerine birlikte en sevdiğin aktifliği yapabiliriz
4- Son seçimleri ve sonuçlarını tabir edin
Örnek: Daha fazla tablet oynamayı seçersen; yarın hiç tablet oynamamayı da seçmiş olursun
Çocuk kurala uymamakta ısrar ediyorsa sakin ve kararlı bir ses tonu ile kuralı yinelayın. Uymamaya devam ediyorsa davranışının kararınu yaşamasını sağlayın. Engellendiği için öfke krizine giriyorsa susması için istediğini yapmayın. Bu ona ikincil bir yarar sağlayacaktır. Öfke krizi anında çocuğun güvenliğini sağlayarak göz temasını ve ilginizi kesin, sakinleştikten daha sonra yaptığı davranış üzerine konuşun. Tüm uğraşınıza karşın kendinizi zorlanıyor hissediyorsanız bir uzmandan dayanak alın.
Okumaya devam et...