ÇOCUKLARDA HİS REGÜLASYONU
Çocuklar yaşlarına, mizaçlarına, gelişim düzeylerine bağlı olarak yaşadıkları olaylara ya da karşılaştıkları durumlara farklı duygusal reaksiyonlar gösterebilirler. Birtakım çocuklar öfkeyi daha ağır yaşarken birtakım çocuklar üzüntüyü kimileri da korkuyu daha ağır hissederler. His regülasyonu ya da his düzenleme bu ayrıntıların ışığında özetlemek gerekirse hissedilen duyguyu tanıyıp, kabul edip, denetim altına aldıktan daha sonra ona nazaran reaksiyon geliştirmektir. Hisleri düzenlemek yaşanılan olumsuz hisleri yok etmek değil bilakis doğal olduklarını kabullenip sağlıklı bir biçimde deneyimlemektir. Hisleri düzenleyebilmeyi çocukluk çağında öğretmek kıymetlidir zira yetişkin olduklarında hayattaki zorluklarla baş edebilme stratejileri geliştirmenin yolu
çocukluk çağında hisleri düzenleyebilmekten geçer. Unutulmamalıdır ki his düzenleme öğrenilebilen ve öğretilebilen bir hünerdir. Pekala çocuklara his düzenleme marifeti nasıl öğretilir?
Öncelikle çocukların yaşadıkları duyguyu tanımaları epey kıymetlidir. Tanıyabilmeleri içinse ne olduklarını bilmeleri gerekir. Yani şaşkınlık nedir, kızgın olmak nedir, üzülmek nedir üzere hisleri bilmeleri gerekir. Çoğunlukla ne hissettikleri sorulduğunda yeterli ya da makus olarak karşılık verirler. Ancak âlâ ya da makus bir his değildir. O yüzden çocuklara hislerin ne olduğunun öğretilmesi birinci adımdır. Bunu his kartlarıyla oyuna dönüştürüp aktiflik olarak
yapabilirsiniz. His kartlarındaki duyguyu taklit edip ne olduğuyla ilgili üzerine konuşabilirsiniz. İkinci adım olarak hislerin farkına varabilmeleri gerekir. Bunun için de o duyguyu hissettiğinde vücudunda ne oluyor sorusunun üzerine konuşabilirsiniz. Öfkelendiğimde ellerimi sıkıyorum ya da üzüldüğümde gülmüyorum üzere somut olarak o duyguyu hissettiğinde vücudunda neler olduğunu anlaması o duyguyu fark etmesine sebep olur. Üçüncü adım olarak hissettiği duyguyu söz edebilmesi gerekir. Bu noktada çocuklar hislerini söz ederken zorlandıkları için anne baba olarak onlara yardımcı olmanız gerekir. Bunun en sıradan yolu, ne hissettiğini anladığınızda ona ayna olmaktır, ona hissettiği duyguyu yansıtmaktır. Bunu yaptığınızda çocuk kendini anlaşılmış hissedecektir. Örneğin, çocuğunuz bir şeylere üzüldüğünde ya da öfkelendiğinde “bunda üzülecek ne var?” ya da “bunda öfkelenecek ne var?” demek yerine “bir şeyler seni biraz üzmüş olmalı” ya da “kendini şu an öfkeli hissediyorsun, seni anlıyorum” demek hissini tabir etmesine yardımcı olacaktır. Dördüncü adım olarak olumsuz hisler yaşadığında bilhassa öfkelendiğinde onu öteki bir aktiviteye yönlendirebilirsiniz. Kinetik kumla oynamak, yumuşak bir top sıkmak üzere.
Sakinleştiğini anladığınızda hissettiği hissin üzerine kesinlikle konuşmalısınız. bir arada tahlil üretebilirsiniz. Nefes idmanları yapmak çocuğa yeterli gelecektir. Bunun için birlikte balon şişirebilirsiniz. Son olarak çocuğunuzun sizin hislerinizi nasıl yönettiğinizi fark etmesini sağlayın. Anne
baba olarak öfkelendiğinizde ya da üzüldüğünüzde çocuğunuza bunu “Ben de kimi vakit senin üzere kendimi üzgün, telaşlı ya fa öfkeli hissediyorum. Daha memnun hissedebilmek için biraz vakte gereksinimim var. bu biçimde anlarda ……….. yapmak bana uygun geliyor. kimi vakit de hislerimi konuşmak bana düzgün geliyor.” Formunda açıklayabilirsiniz. Unutmayınız ki çocuklar model alarak öğrenir.
Okumaya devam et...
Çocuklar yaşlarına, mizaçlarına, gelişim düzeylerine bağlı olarak yaşadıkları olaylara ya da karşılaştıkları durumlara farklı duygusal reaksiyonlar gösterebilirler. Birtakım çocuklar öfkeyi daha ağır yaşarken birtakım çocuklar üzüntüyü kimileri da korkuyu daha ağır hissederler. His regülasyonu ya da his düzenleme bu ayrıntıların ışığında özetlemek gerekirse hissedilen duyguyu tanıyıp, kabul edip, denetim altına aldıktan daha sonra ona nazaran reaksiyon geliştirmektir. Hisleri düzenlemek yaşanılan olumsuz hisleri yok etmek değil bilakis doğal olduklarını kabullenip sağlıklı bir biçimde deneyimlemektir. Hisleri düzenleyebilmeyi çocukluk çağında öğretmek kıymetlidir zira yetişkin olduklarında hayattaki zorluklarla baş edebilme stratejileri geliştirmenin yolu
çocukluk çağında hisleri düzenleyebilmekten geçer. Unutulmamalıdır ki his düzenleme öğrenilebilen ve öğretilebilen bir hünerdir. Pekala çocuklara his düzenleme marifeti nasıl öğretilir?
Öncelikle çocukların yaşadıkları duyguyu tanımaları epey kıymetlidir. Tanıyabilmeleri içinse ne olduklarını bilmeleri gerekir. Yani şaşkınlık nedir, kızgın olmak nedir, üzülmek nedir üzere hisleri bilmeleri gerekir. Çoğunlukla ne hissettikleri sorulduğunda yeterli ya da makus olarak karşılık verirler. Ancak âlâ ya da makus bir his değildir. O yüzden çocuklara hislerin ne olduğunun öğretilmesi birinci adımdır. Bunu his kartlarıyla oyuna dönüştürüp aktiflik olarak
yapabilirsiniz. His kartlarındaki duyguyu taklit edip ne olduğuyla ilgili üzerine konuşabilirsiniz. İkinci adım olarak hislerin farkına varabilmeleri gerekir. Bunun için de o duyguyu hissettiğinde vücudunda ne oluyor sorusunun üzerine konuşabilirsiniz. Öfkelendiğimde ellerimi sıkıyorum ya da üzüldüğümde gülmüyorum üzere somut olarak o duyguyu hissettiğinde vücudunda neler olduğunu anlaması o duyguyu fark etmesine sebep olur. Üçüncü adım olarak hissettiği duyguyu söz edebilmesi gerekir. Bu noktada çocuklar hislerini söz ederken zorlandıkları için anne baba olarak onlara yardımcı olmanız gerekir. Bunun en sıradan yolu, ne hissettiğini anladığınızda ona ayna olmaktır, ona hissettiği duyguyu yansıtmaktır. Bunu yaptığınızda çocuk kendini anlaşılmış hissedecektir. Örneğin, çocuğunuz bir şeylere üzüldüğünde ya da öfkelendiğinde “bunda üzülecek ne var?” ya da “bunda öfkelenecek ne var?” demek yerine “bir şeyler seni biraz üzmüş olmalı” ya da “kendini şu an öfkeli hissediyorsun, seni anlıyorum” demek hissini tabir etmesine yardımcı olacaktır. Dördüncü adım olarak olumsuz hisler yaşadığında bilhassa öfkelendiğinde onu öteki bir aktiviteye yönlendirebilirsiniz. Kinetik kumla oynamak, yumuşak bir top sıkmak üzere.
Sakinleştiğini anladığınızda hissettiği hissin üzerine kesinlikle konuşmalısınız. bir arada tahlil üretebilirsiniz. Nefes idmanları yapmak çocuğa yeterli gelecektir. Bunun için birlikte balon şişirebilirsiniz. Son olarak çocuğunuzun sizin hislerinizi nasıl yönettiğinizi fark etmesini sağlayın. Anne
baba olarak öfkelendiğinizde ya da üzüldüğünüzde çocuğunuza bunu “Ben de kimi vakit senin üzere kendimi üzgün, telaşlı ya fa öfkeli hissediyorum. Daha memnun hissedebilmek için biraz vakte gereksinimim var. bu biçimde anlarda ……….. yapmak bana uygun geliyor. kimi vakit de hislerimi konuşmak bana düzgün geliyor.” Formunda açıklayabilirsiniz. Unutmayınız ki çocuklar model alarak öğrenir.
Okumaya devam et...