ÇOCUK PSİKOLOJİSİNDE EVCİL HAYVANLARIN ETKİSİ
Hayvanlar çocuğun hayatına doğumdan başlayarak oyuncaklarla girmektedir. Peluşlar, banyoda yüzen ördekler, plastik çiftlik hayvanları, yürüyen ve konuşan motorlu oyuncaklar çocuğun daima olarak elinin altındadır.
Özel bir bebek ya da oyuncak ayıcık çocuğun annesinden daha sonra en yakın arkadaşı olabilir. Bu oyuncak ayıcık onun sırlarını paylaşır, kızgınlıklarına katlanır, huzursuzluğunu giderir.
SOSYAL HÜNERLERİN GELİŞİMİNDE EVCİL HAYVANLARIN YERİ
Evcil hayvanlar da tıpkı halde çocuğun hayatında tesirli olabilmektedir. Çocuk bir evcil hayvan yoluyla beşerlerle etkileşim kurma ve toplumsallaşma denemelerini yapabilir, memnunluğunu ya da ıstırabını paylaşabilir, öfkesini ona bağırarak giderebilir.
gelişmenin süreç öncesi devrinde bebeğin olaylar ve yaşadıkları ile ilgili niye sonuç ilgisini belirlemeye yönelik mahareti yoktur. Herşey göründüğü kadarı ile vardır. Beş altı yaşlarında süreç periyodu başlamakta, artık ilişkiler kurulabilmektedir. Fakat bu defa de soyut kavramları manaya yeteneği gelişmemiştir. Soyut kavramalar lakin on ile on bir yaşlarından daha sonra anlaşılabilecektir.
Çocuklarda soyut kavramları anlayabilme ile ilgili zihinsel maharetleri atasözlerinin içeriğini sorarak ya da anlatılan fıkralara yansısını ölçerek kıymetlendirilir. Soyut süreç öncesi periyotta çocuklar doğum, vefat, diğerlerinin hislerini manaya, niye o meskenin çocuğu olduğu, diğerlerinin çocuğu olmadığı sorularının cevabını bulmaya çalışır. Bunların somut kavramlarla açıklanmasını ister. Anne babalar için bu kavramları çocuğa açıklamak hiç de kolay değildir. Birden fazla vakit bu cins sorulardan kaçılır ya da çocuğun gelişim devri dikkate alınmadan, karşılarında bir yetişkin varmış üzere açıklamalar yaparlar. Bu açıklamalar ya çocuğun korkusunu artıracak ya da onun için anlamsız kalacaktır.
Bu noktada evcil hayvanların kıymetli bir rolü olabilir. Bilhassa doğum ve mevt üzere çocuk için fazlaca travmatik olabilecek kavramları bir hayvanla öğrenmek, çocuğun bu farklı bilgilere ahengini sağlayacaktır. Örneğin çocuğun balığının ölmesi ile balık için düzenlenen bir merasim onun bu vefat kavramına alışmasını sağlayacak ve yeni bir balığın alınması ile hayatın sürdüğünü görmesine yardımcı olacaktır.
Bilhassa çocuğun sevdiği birini yitirme, konut ya da okul değişikliği, anne baba ayrılığı üzere bir mahrumluk yaşadığı durumlarda evcil hayvanlar, “yerine koyma” ya da “paylaşma” fonksiyonu de bakılırsabilmektedir.
AİLENİN ORTAK KARAR ALMASI GEREKİR
Evcil bir hayvanın alınması tek başına çocuğun isteğine bağlı olmamalı, ailenin ortak alacağı bir sonucu olmalıdır. Çocuğa evcil bir hayvanın konuttaki peluş oyuncaklarına benzemeyeceği, bir bebek üzere bakım isteyeceği, tuvalet, yemek ve sıhhat üzere ihtiyaçlarının olabileceği açıklanmalıdır.
Çocuk bir kedi ya da köpek alınmasını istiyor diye tüm sorumluluğun çocuğun üstüne bırakılması uygun olmayabilir. Çocuğun yaşı göz önüne alınarak, hayvanın bakımı ile ilgili sorumluluklar alması gerekeceği çocukla konuşulmalı ve sorumluluklar paylaşılmalıdır. Ayrıyeten aile bireylerinin tümünün bu mevzuyu dikkatle düşünmeleri, çabucak sonrasında gelişebilecek uygunsuz durumlardan kaçınılması açısından kıymetlidir.
SORUMLULUK HİSSİNİN GELİŞİMİ
Evcil hayvanlar çocuğun sorumluluk hissinin gelişmesinde yardımcı olacaktır. Hayvanın kendine bakım veren bir beşere ihtiyacı vardır. Beslenmesi, gezdirilmesi üzere bakımla ilgili bu işleri çocuk üstlendiğinde, karşılığında hayvanın ilgi ve sevgisini alacaktır.
Bir varlığın kendine ihtiyacı olduğunu, bu bağ ile hayatını sürdürebildiğini bilmek, çocuğun kendine inancını pekiştiren bir durumdur. Ona bakarak birşeyler vermenin, yardım etmenin zevkini tadıp, onu sahiplenerek bağlılık hissinin farkına varabilir. Hayvanların da hasta olabildikleri ve vakit zaman aşı olmalarının gerekmesi çocuğun yaşadığı tecrübelerle ilgili olarak ona takviye olacak ve bu çeşit durumlarla daha aktif başa çıkmasına yardımcı olacaktır.
Çocuğun hayvanlarla olan ilgisi desteklenmeli ve çocuk korkutulmamalıdır. Ebeveynler bilhassa kendileri korktuklarından çocuklarını da korkutmakta, onlarda fobi gelişmesine niye olabilmektedirler. Çocuğun evcil hayvanlara gösterdiği olumlu reaksiyon ebeveynleri tarafınca desteklenmelidir.
Çocuk, evcil hayvana birşeyler öğreterek, kendisi de bir şeyler öğrenecektir. Endişelerini onun üzerinde deneyerek yenebilir. bu biçimdece çocuk insan bağlantılarının temelini oluşturan sevmeyi, vermeyi, müdafaayı ve kendine yeterek bağımsız bir kişi olmayı öğrenir.
EVCİL HAYVANLAR VE ÇOCUKLARA AİT ARAŞTIRMALAR
Çocukların hekimleri tarafınca rutin muayenelerinin yapılırken, evcil bir hayvanın varlığının çocukların fizyolojik ve davranışsal uyarılma durumuna tesirlerini saptamaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bir çalışmada rutin muayenesi yapılan 3-6 yaştaki 23 çocukta, ortamda bir köpek olduğu durumda, çocukların kalp atışlarının yavaşladığı ve davranışsal gerilimin ortadan kalktığı belirlenmiştir. Başka araştırmalar ise evcil hayvanların gerilimi azalttığını ve duygusal durum ve toplumsal etkileşimler üzerinde olumlu tesirler bıraktığını ortaya koymuştur.
EVCİL HAYVAN SAHİBİ OLMAYA KARAR VERME SÜRECİ
Evcil hayvanların olumlu bir epey tesiri olabilir lakin bunun için dikkat edilmesi gereken kıymetli birtakım konular vardır. Çocukla evcil hayvan edinme sürecini açıkça konuşmak ve planlama yapmak evcil hayvan sahibi olma sürecini tüm aile için olumlu bir tecrübe haline getirebilir.
UYGUN HAYVAN SEÇİMİ
Bir evcil hayvanla bir arada olma fikri çocuğa keyif verebilir fakat aileniz, meskeniniz, ömür stiliniz ve çocuğunuzun evcil hayvanın bakımına yardım edebileceği bir seçim yapmak gereklidir. Örneğin seçim yaparken saldırgan yaratılışlı bir hayvan seçmemek konusunda dikkatli davranılmalıdır. olağan olarak evcil hayvanların aşıları vaktinde yapılmalı, hayvanın paklığı üzere dikkat edilmesi gereken bahislere bilhassa kıymet verilmeli, bu davranışlarla çocuğa da örnek olunacağı unutulmamalıdır. Bir sefer evcil bir hayvan edindikten daha sonra o da meskenin bir bireyi olacağı için ondan ayrılmak zorunda kalmak tüm aileyi pek üzecek, çocuk için de başa çıkması sıkıntı bir durum ortaya çıkacaktır. Buna yönelik olarak çocuğun ve meskende yaşayan tüm aile bireylerinin alerjisi olup almadığı saptanmalı bu biçimde bir durum kelam konusu ise evcil hayvan edinmekten kaçınılmalıdır.
Konutun fizikî şartlarının, ailenin ekonomik durumunun bu biçimde bir hayvan edinilmesine uygun olması gerekir. Sadece çocuk açısından değil, hayvanın bakımı, konuta ahengi ve yeni bir aileye ahenk sağlama sürecinin epeyce uzun olacağı göz önüne alınarak meskene getirilecek hayvanın da ihmal ve istismarı önlenmelidir. Bu şartlar uygun değilse bu sonucu bir süre ertelemek uygun olacaktır.
EVCİL HAYVANIN BAKIMI
Evcil bir hayvana bakmak çocukların toplumsal hünerlerini geliştirmelerinde yardımcı olabilir. Lakin kimi kurallara itina göstermek gereklidir:
• 3-4 yaşın altındaki çocuklar çabucak hemen saldırganlık dürtüleri ve öfke denetimini beceremediklerinden evcil hayvanlarla beraberyken daima gözlemlenmelidir.
• 10 yaşın altındaki çocuklar kedi ya da köpek üzere büyük bir hayvanın bakımını büsbütün kendi başlarına yapamazlar.
• Çocuklar evcil bir hayvana bakabilecek yaşta olsalar bile ebeveynler nezaret sağlamaya devam etmelidirler.
• Çocuklar evcil hayvanın bakımıyla ilgili ihmalkar davrandığında ebeveynler sorumluluğu üstlenmelidir. Bu evcil hayvan için atlanmaması gereken bir durumdur. Lakin bu durum çocukla konuşulmalı, gerekirse tekrar sorumluluk verilmelidir.
• Çocuklara evcil hayvanlarının tıpkı beşerler üzere yeme, içme ve gezme muhtaçlıkları olduğu yumuşak bir halla hatırlatılmalıdır.
• Şayet çocuğunuz evcil hayvanının ihmal etmeye devam ediyorsa hayvan için yeni bir konut bulunması da gerekebilir.
• Ebeveynler örnek teşkil etmek durumundadırlar. Evcil hayvan sahibi olunması konusunda da çocuklar en uygun ebeveynlerinin davranışlarını gözlemleyerek öğreneceklerdir.
Uygun halde seçimler yapıldığında hayvanlarla çocuklar eksiksiz bir grup oluşturabilirler. Evcil bir hayvanın bakımını üstlenmek ve onunla oynamak çocukluk devrinin en keyifli vakit içinderı olarak hatırlanacaktır
Okumaya devam et...
Hayvanlar çocuğun hayatına doğumdan başlayarak oyuncaklarla girmektedir. Peluşlar, banyoda yüzen ördekler, plastik çiftlik hayvanları, yürüyen ve konuşan motorlu oyuncaklar çocuğun daima olarak elinin altındadır.
Özel bir bebek ya da oyuncak ayıcık çocuğun annesinden daha sonra en yakın arkadaşı olabilir. Bu oyuncak ayıcık onun sırlarını paylaşır, kızgınlıklarına katlanır, huzursuzluğunu giderir.
SOSYAL HÜNERLERİN GELİŞİMİNDE EVCİL HAYVANLARIN YERİ
Evcil hayvanlar da tıpkı halde çocuğun hayatında tesirli olabilmektedir. Çocuk bir evcil hayvan yoluyla beşerlerle etkileşim kurma ve toplumsallaşma denemelerini yapabilir, memnunluğunu ya da ıstırabını paylaşabilir, öfkesini ona bağırarak giderebilir.
gelişmenin süreç öncesi devrinde bebeğin olaylar ve yaşadıkları ile ilgili niye sonuç ilgisini belirlemeye yönelik mahareti yoktur. Herşey göründüğü kadarı ile vardır. Beş altı yaşlarında süreç periyodu başlamakta, artık ilişkiler kurulabilmektedir. Fakat bu defa de soyut kavramları manaya yeteneği gelişmemiştir. Soyut kavramalar lakin on ile on bir yaşlarından daha sonra anlaşılabilecektir.
Çocuklarda soyut kavramları anlayabilme ile ilgili zihinsel maharetleri atasözlerinin içeriğini sorarak ya da anlatılan fıkralara yansısını ölçerek kıymetlendirilir. Soyut süreç öncesi periyotta çocuklar doğum, vefat, diğerlerinin hislerini manaya, niye o meskenin çocuğu olduğu, diğerlerinin çocuğu olmadığı sorularının cevabını bulmaya çalışır. Bunların somut kavramlarla açıklanmasını ister. Anne babalar için bu kavramları çocuğa açıklamak hiç de kolay değildir. Birden fazla vakit bu cins sorulardan kaçılır ya da çocuğun gelişim devri dikkate alınmadan, karşılarında bir yetişkin varmış üzere açıklamalar yaparlar. Bu açıklamalar ya çocuğun korkusunu artıracak ya da onun için anlamsız kalacaktır.
Bu noktada evcil hayvanların kıymetli bir rolü olabilir. Bilhassa doğum ve mevt üzere çocuk için fazlaca travmatik olabilecek kavramları bir hayvanla öğrenmek, çocuğun bu farklı bilgilere ahengini sağlayacaktır. Örneğin çocuğun balığının ölmesi ile balık için düzenlenen bir merasim onun bu vefat kavramına alışmasını sağlayacak ve yeni bir balığın alınması ile hayatın sürdüğünü görmesine yardımcı olacaktır.
Bilhassa çocuğun sevdiği birini yitirme, konut ya da okul değişikliği, anne baba ayrılığı üzere bir mahrumluk yaşadığı durumlarda evcil hayvanlar, “yerine koyma” ya da “paylaşma” fonksiyonu de bakılırsabilmektedir.
AİLENİN ORTAK KARAR ALMASI GEREKİR
Evcil bir hayvanın alınması tek başına çocuğun isteğine bağlı olmamalı, ailenin ortak alacağı bir sonucu olmalıdır. Çocuğa evcil bir hayvanın konuttaki peluş oyuncaklarına benzemeyeceği, bir bebek üzere bakım isteyeceği, tuvalet, yemek ve sıhhat üzere ihtiyaçlarının olabileceği açıklanmalıdır.
Çocuk bir kedi ya da köpek alınmasını istiyor diye tüm sorumluluğun çocuğun üstüne bırakılması uygun olmayabilir. Çocuğun yaşı göz önüne alınarak, hayvanın bakımı ile ilgili sorumluluklar alması gerekeceği çocukla konuşulmalı ve sorumluluklar paylaşılmalıdır. Ayrıyeten aile bireylerinin tümünün bu mevzuyu dikkatle düşünmeleri, çabucak sonrasında gelişebilecek uygunsuz durumlardan kaçınılması açısından kıymetlidir.
SORUMLULUK HİSSİNİN GELİŞİMİ
Evcil hayvanlar çocuğun sorumluluk hissinin gelişmesinde yardımcı olacaktır. Hayvanın kendine bakım veren bir beşere ihtiyacı vardır. Beslenmesi, gezdirilmesi üzere bakımla ilgili bu işleri çocuk üstlendiğinde, karşılığında hayvanın ilgi ve sevgisini alacaktır.
Bir varlığın kendine ihtiyacı olduğunu, bu bağ ile hayatını sürdürebildiğini bilmek, çocuğun kendine inancını pekiştiren bir durumdur. Ona bakarak birşeyler vermenin, yardım etmenin zevkini tadıp, onu sahiplenerek bağlılık hissinin farkına varabilir. Hayvanların da hasta olabildikleri ve vakit zaman aşı olmalarının gerekmesi çocuğun yaşadığı tecrübelerle ilgili olarak ona takviye olacak ve bu çeşit durumlarla daha aktif başa çıkmasına yardımcı olacaktır.
Çocuğun hayvanlarla olan ilgisi desteklenmeli ve çocuk korkutulmamalıdır. Ebeveynler bilhassa kendileri korktuklarından çocuklarını da korkutmakta, onlarda fobi gelişmesine niye olabilmektedirler. Çocuğun evcil hayvanlara gösterdiği olumlu reaksiyon ebeveynleri tarafınca desteklenmelidir.
Çocuk, evcil hayvana birşeyler öğreterek, kendisi de bir şeyler öğrenecektir. Endişelerini onun üzerinde deneyerek yenebilir. bu biçimdece çocuk insan bağlantılarının temelini oluşturan sevmeyi, vermeyi, müdafaayı ve kendine yeterek bağımsız bir kişi olmayı öğrenir.
EVCİL HAYVANLAR VE ÇOCUKLARA AİT ARAŞTIRMALAR
Çocukların hekimleri tarafınca rutin muayenelerinin yapılırken, evcil bir hayvanın varlığının çocukların fizyolojik ve davranışsal uyarılma durumuna tesirlerini saptamaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bir çalışmada rutin muayenesi yapılan 3-6 yaştaki 23 çocukta, ortamda bir köpek olduğu durumda, çocukların kalp atışlarının yavaşladığı ve davranışsal gerilimin ortadan kalktığı belirlenmiştir. Başka araştırmalar ise evcil hayvanların gerilimi azalttığını ve duygusal durum ve toplumsal etkileşimler üzerinde olumlu tesirler bıraktığını ortaya koymuştur.
EVCİL HAYVAN SAHİBİ OLMAYA KARAR VERME SÜRECİ
Evcil hayvanların olumlu bir epey tesiri olabilir lakin bunun için dikkat edilmesi gereken kıymetli birtakım konular vardır. Çocukla evcil hayvan edinme sürecini açıkça konuşmak ve planlama yapmak evcil hayvan sahibi olma sürecini tüm aile için olumlu bir tecrübe haline getirebilir.
UYGUN HAYVAN SEÇİMİ
Bir evcil hayvanla bir arada olma fikri çocuğa keyif verebilir fakat aileniz, meskeniniz, ömür stiliniz ve çocuğunuzun evcil hayvanın bakımına yardım edebileceği bir seçim yapmak gereklidir. Örneğin seçim yaparken saldırgan yaratılışlı bir hayvan seçmemek konusunda dikkatli davranılmalıdır. olağan olarak evcil hayvanların aşıları vaktinde yapılmalı, hayvanın paklığı üzere dikkat edilmesi gereken bahislere bilhassa kıymet verilmeli, bu davranışlarla çocuğa da örnek olunacağı unutulmamalıdır. Bir sefer evcil bir hayvan edindikten daha sonra o da meskenin bir bireyi olacağı için ondan ayrılmak zorunda kalmak tüm aileyi pek üzecek, çocuk için de başa çıkması sıkıntı bir durum ortaya çıkacaktır. Buna yönelik olarak çocuğun ve meskende yaşayan tüm aile bireylerinin alerjisi olup almadığı saptanmalı bu biçimde bir durum kelam konusu ise evcil hayvan edinmekten kaçınılmalıdır.
Konutun fizikî şartlarının, ailenin ekonomik durumunun bu biçimde bir hayvan edinilmesine uygun olması gerekir. Sadece çocuk açısından değil, hayvanın bakımı, konuta ahengi ve yeni bir aileye ahenk sağlama sürecinin epeyce uzun olacağı göz önüne alınarak meskene getirilecek hayvanın da ihmal ve istismarı önlenmelidir. Bu şartlar uygun değilse bu sonucu bir süre ertelemek uygun olacaktır.
EVCİL HAYVANIN BAKIMI
Evcil bir hayvana bakmak çocukların toplumsal hünerlerini geliştirmelerinde yardımcı olabilir. Lakin kimi kurallara itina göstermek gereklidir:
• 3-4 yaşın altındaki çocuklar çabucak hemen saldırganlık dürtüleri ve öfke denetimini beceremediklerinden evcil hayvanlarla beraberyken daima gözlemlenmelidir.
• 10 yaşın altındaki çocuklar kedi ya da köpek üzere büyük bir hayvanın bakımını büsbütün kendi başlarına yapamazlar.
• Çocuklar evcil bir hayvana bakabilecek yaşta olsalar bile ebeveynler nezaret sağlamaya devam etmelidirler.
• Çocuklar evcil hayvanın bakımıyla ilgili ihmalkar davrandığında ebeveynler sorumluluğu üstlenmelidir. Bu evcil hayvan için atlanmaması gereken bir durumdur. Lakin bu durum çocukla konuşulmalı, gerekirse tekrar sorumluluk verilmelidir.
• Çocuklara evcil hayvanlarının tıpkı beşerler üzere yeme, içme ve gezme muhtaçlıkları olduğu yumuşak bir halla hatırlatılmalıdır.
• Şayet çocuğunuz evcil hayvanının ihmal etmeye devam ediyorsa hayvan için yeni bir konut bulunması da gerekebilir.
• Ebeveynler örnek teşkil etmek durumundadırlar. Evcil hayvan sahibi olunması konusunda da çocuklar en uygun ebeveynlerinin davranışlarını gözlemleyerek öğreneceklerdir.
Uygun halde seçimler yapıldığında hayvanlarla çocuklar eksiksiz bir grup oluşturabilirler. Evcil bir hayvanın bakımını üstlenmek ve onunla oynamak çocukluk devrinin en keyifli vakit içinderı olarak hatırlanacaktır
Okumaya devam et...