Meme Kanserinde Ruhsal Takviyenin Önemi
Kanser Nedir?
Kanser hastalığı bir kriz sürecidir. Ama beraberinde başka taraftan bir baht da olabilir. Hastalık esnasında birey maddi manevi çöküntüye düşebilir ve bunun karşıtı bir ‘yanlışlık yaptım, kendime fazla dikkat etmedim’ formunda düşünerek manevi manada bir kadro uyanışlar da yaşayabilir.
Holistik bir yaklaşımı gerekli kılmaktadır. Zira birey bio-psiko-sosyal bir varlıktır. Zira hastalık yalnızca kişinin vücudunu değil, ömrünün tüm alanlarını tesirler. Bu yüzden tedavi sonlansa dahi, onunla bir arada yaşaması gereken kronik cinsten bir rahatsızlık olarak ele almamız gereklidir.
Kişi ikinci olarak, bu biçimde bir tecrübesi geçirdikten daha sonra, ömrün manasını sorgulama, nelere ehemmiyet vermek, nelerden vazgeçmek istediğini düşünmeye fırsat bulabilir. Kendileri ve ömürleriyle ilgili birşeyleri dönüştürmeye şahsi gelişim için karar verebilir. Bu noktada da takviye değerlidir.
Kanser Hastalarının Yaşadığı Ruhsal Sorunlar
– Hastalığı birinci öğrendiklerinde ruhsal reaksiyon veriyorlar. Birçok vakit kişilik değişimi görülüyor.
– Ahenk kuvvetlikleri yaşayabiliyor.
– Etrafının ve kendisinin yaşadığı her yakınmayı hastalığa bağlıyor.
– Panik ve tasa bozukluğu ortaya çıkıyor.
– Tedavi başladığında depresyona girme riski artıyor.
– Kanser niçiniyle organ kaybı yaşamak depresyonu şiddetlendiriyor.
– İleri kanser tedavisinde süreksiz kısa, orta, uzun periyotta beyin sendromu ortaya çıkabiliyor.
Bu sürece giren kişi,
Bedeni, sıhhati, ömrünü denetim altında tutma konusunda kayıplar yaşayabilmektedir.
Başkalarına artabilen bağımlılığı sebebiyle, aile- iş- toplumsal hayatta bozulan istikrarlarla yüzyüze kalmak zorunda olabilir.
Kişi, zihni karışmış, konsantrasyon – zaman-uzay yönelimi ve hafıza sıkıntıları yaşayabilir.
Fiziksel Yakınmalar: Tedaviye bağlı olarak, ağrı, saç dökülmesi, mukozit, iştahsızlık, bulantı, cilt sıkıntıları, uykusuzluk, göz problemleri, nörolojik sıkıntılar, halsizlik, yorgunluk görülebilir.
Psikolojik Yakınmalar: Kızgınlık, Ümitsizlik ,uyku düzensizlikleri, depresyon, anksiyete, travma daha sonrası gerilim bozukluğu görülebilir.
Sosyal Yakınmalar: Toplumsal dayanak eksikliği, toplumsal ilişkilerin azlığı, toplumsal izolasyon.
Teşhisin konma anı: Hasta üzerinde sarsıcı-yıkıcı tesire sahip olabildiğinden, ruhsal takviyenin gereksinim duyulduğu bir vakittir. Hastanın zihninde büyük olasılıkla olumsuz ve korkutucu hastalık algısından kaynaklanan – şok ve inkar- süreci yaşanır. Evvel tam bir şaşkınlık ve akabinde bu biçimde bir şeyin kendi başına geldiğine inanamama. Öncelikle ortaya çıkan reaksiyonlardır. Şok periyodunda en çok görülen İnsomnia, telaş, depresif ruh hali, mutsuzluk, iştahsızlık, ağlamalar, içe kapanma, konuşmama üzere hayli sayıda belirti ruhsal meselelerin başlangıcı ve habercisidir.
Anlamlandırma muhtaçlığımız nerden doğar? Tabiatı gereği prestiji ile insan her şeyi zihinsel kapasitesi ölçüsünde anlamaya ve kıymetlendirme gayretindedir. Bu gayretini güdüleyen temel güdü, meçhullükten ve kapalılıktan kurtulmadır.
İnsan başına gelen yahut etrafında cereyan eden olayları anlamak ve manalandırmak ister. Bunun sonucunda insan kendi ömrünü denetim etme, olaylara taraf verme yahut en azından olacakları iddia edebilmek ister.
İnsan yaşadığı sürece bedensel zihinsel ve toplumsal oluşumları kıymetlendirerek onları kendisine yararlı olacak biçimde içselleştirmeye çalışır. İnsan kendisini çevreleyen koşullara karşı çaresiz değildir. Mevcut duruma nazaran hal almaya potansiyeli ve değişme yeteneği vardır.
Stresli bir durum ya da olayla karşılaşan birey evvel sorunun ne olduğunu anlamaya çalışır. Birinci etapta sorunun kendisi için bir tehlike yahut tehdit olup olmadığına bakar. Durum şayet kendisi için bir tehlike ya da tehdit oluşturuyorsa, birey şahsi başa çıkma kaynaklarına başvurur.
Kanser Hastalarında En Sık Görülen Psikiyatrik Sorunlar
Aşağıda sayılan tüm psikiyatrik hususlar hakkında, alınacak terapi dayanağının olumlu katlıları kesinlikle olacaktır.
-gelecekte ne olacağı konusundaki belirsizlik
-yetersizlik hissi
-dindirilemeyen ağrılar
-geçmişe dair pişmanlıklar
-hastanede yataarken yakınlarından ayrılmış olmak
-insanlardan izole edilme duygusu
-yalnızlık duygusu,
-hastalığa dair bilgi eksikliği
– metabolik anormallikler (enfeksiyon, şeker düşüklüğü)
-nefes darlığı- uykusuzluk
Anksiyete kararında neler olur?
-üzüntü
-kötü haber alma fikri,
-ishal-
Ağızda hassasiyet
-odaklanmada zorluk
-uykusuzluk
-asabiyet
Bu belirtilere, halüsinasyon-ciddi ajitasyon, eklenirse, yer vakit algısı bozulursa, daima kuşku hisleri oluşursa, deliryum akla gelmelidir.
Sosyal Dayanak Ne İşe Yarar
Çekirdek biçimdeyken bilişsel reaktivite başladığında, bilişsel üçlüye sıçraması (değersizlik, ümitsizlik , çaresizlik). Kemoterapi ve radyoterapi süreçleri ruhsal dayanak almaya mahzur oluşturmamaktadır.
Tırmanma süreçleri hakkında şuurlu farkındalık, ruminasyonların azalması, üst bilişsel yani metakognisyonları, yani fikirlerimizle ilgili niyetlerimizi denetim etmeyi öğrenmek. Deneyimsel kaçınmanın azaltılması, maruz bırakma ile, tecrübelerin yargısızca kabulü, dikkatin düzenlenmesi , bedensel farkındalığın arttırılması bahislerinde dayanak sağlanabilmektedir.
Okumaya devam et...
Kanser Nedir?
Kanser hastalığı bir kriz sürecidir. Ama beraberinde başka taraftan bir baht da olabilir. Hastalık esnasında birey maddi manevi çöküntüye düşebilir ve bunun karşıtı bir ‘yanlışlık yaptım, kendime fazla dikkat etmedim’ formunda düşünerek manevi manada bir kadro uyanışlar da yaşayabilir.
Holistik bir yaklaşımı gerekli kılmaktadır. Zira birey bio-psiko-sosyal bir varlıktır. Zira hastalık yalnızca kişinin vücudunu değil, ömrünün tüm alanlarını tesirler. Bu yüzden tedavi sonlansa dahi, onunla bir arada yaşaması gereken kronik cinsten bir rahatsızlık olarak ele almamız gereklidir.
Kişi ikinci olarak, bu biçimde bir tecrübesi geçirdikten daha sonra, ömrün manasını sorgulama, nelere ehemmiyet vermek, nelerden vazgeçmek istediğini düşünmeye fırsat bulabilir. Kendileri ve ömürleriyle ilgili birşeyleri dönüştürmeye şahsi gelişim için karar verebilir. Bu noktada da takviye değerlidir.
Kanser Hastalarının Yaşadığı Ruhsal Sorunlar
– Hastalığı birinci öğrendiklerinde ruhsal reaksiyon veriyorlar. Birçok vakit kişilik değişimi görülüyor.
– Ahenk kuvvetlikleri yaşayabiliyor.
– Etrafının ve kendisinin yaşadığı her yakınmayı hastalığa bağlıyor.
– Panik ve tasa bozukluğu ortaya çıkıyor.
– Tedavi başladığında depresyona girme riski artıyor.
– Kanser niçiniyle organ kaybı yaşamak depresyonu şiddetlendiriyor.
– İleri kanser tedavisinde süreksiz kısa, orta, uzun periyotta beyin sendromu ortaya çıkabiliyor.
Bu sürece giren kişi,
Bedeni, sıhhati, ömrünü denetim altında tutma konusunda kayıplar yaşayabilmektedir.
Başkalarına artabilen bağımlılığı sebebiyle, aile- iş- toplumsal hayatta bozulan istikrarlarla yüzyüze kalmak zorunda olabilir.
Kişi, zihni karışmış, konsantrasyon – zaman-uzay yönelimi ve hafıza sıkıntıları yaşayabilir.
Fiziksel Yakınmalar: Tedaviye bağlı olarak, ağrı, saç dökülmesi, mukozit, iştahsızlık, bulantı, cilt sıkıntıları, uykusuzluk, göz problemleri, nörolojik sıkıntılar, halsizlik, yorgunluk görülebilir.
Psikolojik Yakınmalar: Kızgınlık, Ümitsizlik ,uyku düzensizlikleri, depresyon, anksiyete, travma daha sonrası gerilim bozukluğu görülebilir.
Sosyal Yakınmalar: Toplumsal dayanak eksikliği, toplumsal ilişkilerin azlığı, toplumsal izolasyon.
Teşhisin konma anı: Hasta üzerinde sarsıcı-yıkıcı tesire sahip olabildiğinden, ruhsal takviyenin gereksinim duyulduğu bir vakittir. Hastanın zihninde büyük olasılıkla olumsuz ve korkutucu hastalık algısından kaynaklanan – şok ve inkar- süreci yaşanır. Evvel tam bir şaşkınlık ve akabinde bu biçimde bir şeyin kendi başına geldiğine inanamama. Öncelikle ortaya çıkan reaksiyonlardır. Şok periyodunda en çok görülen İnsomnia, telaş, depresif ruh hali, mutsuzluk, iştahsızlık, ağlamalar, içe kapanma, konuşmama üzere hayli sayıda belirti ruhsal meselelerin başlangıcı ve habercisidir.
- Bir taraftan tedavi kararları alınırken, öbür taraftan yükselen gerilim seviyesi denetim edilmeye çalışılır.
- Tıbbi faktörler: Hastanın gerilimin üstünden gelebilmesi, kanserin türü- evresi- yeri- belirtileri- ilerideki kademeleri önnazaranbilme,
- Psikolojik Faktörler: Kişinin daha evvelki geçirdiği hastalıklara ahenk sağlama hüneri, fizikî ve ruhsal rehabilitasyon kapasitesi, kişilik yapısı, meselelerle başa çıkabilme kapasitesi, yaşı, cinsiyeti, hastalığa kişinin verdiği mana,
- Sosyal Faktörler: Uygar hal, eğitim, kültürel- dini tavır, duygusal takviyenin olup olmaması, sıhhat takımının etkisi
Anlamlandırma muhtaçlığımız nerden doğar? Tabiatı gereği prestiji ile insan her şeyi zihinsel kapasitesi ölçüsünde anlamaya ve kıymetlendirme gayretindedir. Bu gayretini güdüleyen temel güdü, meçhullükten ve kapalılıktan kurtulmadır.
İnsan başına gelen yahut etrafında cereyan eden olayları anlamak ve manalandırmak ister. Bunun sonucunda insan kendi ömrünü denetim etme, olaylara taraf verme yahut en azından olacakları iddia edebilmek ister.
İnsan yaşadığı sürece bedensel zihinsel ve toplumsal oluşumları kıymetlendirerek onları kendisine yararlı olacak biçimde içselleştirmeye çalışır. İnsan kendisini çevreleyen koşullara karşı çaresiz değildir. Mevcut duruma nazaran hal almaya potansiyeli ve değişme yeteneği vardır.
Stresli bir durum ya da olayla karşılaşan birey evvel sorunun ne olduğunu anlamaya çalışır. Birinci etapta sorunun kendisi için bir tehlike yahut tehdit olup olmadığına bakar. Durum şayet kendisi için bir tehlike ya da tehdit oluşturuyorsa, birey şahsi başa çıkma kaynaklarına başvurur.
Kanser Hastalarında En Sık Görülen Psikiyatrik Sorunlar
Aşağıda sayılan tüm psikiyatrik hususlar hakkında, alınacak terapi dayanağının olumlu katlıları kesinlikle olacaktır.
- Uyum bozukluğu: Tüm psikiyatrik teşhisler ortasında %48 üzere bir orana sahip. Ahenk bozukluğu nedir: Belirtiler şiddetlenip, kişinin fonksiyonelliğini, tedavisini olumsuz etkilemeye başladığında, ruhsal yapı mevcut stresöre ahenk sağlamada kuvvetlik çekiyor demektir ve ahenk bozukluğu oluşur.
- Depresyon: Psikiyatrik teşhisler ortasında ahenk bozukluklarından daha sonra 2. En yaygın hastalıktır. Bireylerde görülme sıklığı %4,5-58 üzere geniş bir aralıkta değişmektedir. Hastalarda depresyon riskini arttıran en kıymetli sebeplerden biri şiddetli ağrılardır. Cinsiyet faktörü değerlendirildiğinde de, bayanların erkeklerden 2 kat fazla depresyona yakalandıkları görülmektedir. Bayanlarda depresyon geçirme yaşı genelde 35-45, erkeklerde 55-70 ortasıdır. Depresyon için tesirli psikoterapötik tedavinin kanser seyrini etkilediği bulunmuştur. Tıbbi açıdan psikoterapi, şahıslarda tasa ve depresyonu azaltarak, çoğunlukla ağrıların da hafifçelemesine yardımcı olmaktadır.
- Anksiyete Bozuklukları: Anksiyetenin görülme oranı, kanser hastası bireyler içinde %6-47 içinde değişmektedir. Anksiyete ile ilgili olarak değerli bir nokta anksiyetenin bu rahatsızlıkta çoğunlukla bir arada devam ettiği görülmektedir.
-gelecekte ne olacağı konusundaki belirsizlik
-yetersizlik hissi
-dindirilemeyen ağrılar
-geçmişe dair pişmanlıklar
-hastanede yataarken yakınlarından ayrılmış olmak
-insanlardan izole edilme duygusu
-yalnızlık duygusu,
-hastalığa dair bilgi eksikliği
– metabolik anormallikler (enfeksiyon, şeker düşüklüğü)
-nefes darlığı- uykusuzluk
Anksiyete kararında neler olur?
-üzüntü
-kötü haber alma fikri,
-ishal-
Ağızda hassasiyet
-odaklanmada zorluk
-uykusuzluk
-asabiyet
Bu belirtilere, halüsinasyon-ciddi ajitasyon, eklenirse, yer vakit algısı bozulursa, daima kuşku hisleri oluşursa, deliryum akla gelmelidir.
Sosyal Dayanak Ne İşe Yarar
- Strese karşı tampon bakılırsavi üstlenir.
- Kişi kendisini yalnız hissetmemiş olur.
- Bireyin İlişkin Olma- Kendine/Sevdiklerine Güven- Benlik Hürmeti vb olumlu hisleri olumlu desteklenmiş olur.
- Bağışıklık sistemini gerçek manada güçlendirir.
- Değişen koşullara ahenk sağlamayı kolaylaştırır.
Çekirdek biçimdeyken bilişsel reaktivite başladığında, bilişsel üçlüye sıçraması (değersizlik, ümitsizlik , çaresizlik). Kemoterapi ve radyoterapi süreçleri ruhsal dayanak almaya mahzur oluşturmamaktadır.
Tırmanma süreçleri hakkında şuurlu farkındalık, ruminasyonların azalması, üst bilişsel yani metakognisyonları, yani fikirlerimizle ilgili niyetlerimizi denetim etmeyi öğrenmek. Deneyimsel kaçınmanın azaltılması, maruz bırakma ile, tecrübelerin yargısızca kabulü, dikkatin düzenlenmesi , bedensel farkındalığın arttırılması bahislerinde dayanak sağlanabilmektedir.
Okumaya devam et...